Bildrakonto "Revivig^u, la arbaro de Erimo!"
Verkita de MOTOKI Yooko, pentrita de TAKADA Saburoo
本木洋子・文  高田三郎・絵
絵本「よみがえれ、えりもの森」エスペラント訳


Rakonto de fis^istoj, kiuj revivigis arbaron dum kvindek jaroj surmarbordode Erimo, dezerto kovrita de sablo ---. 砂で埋まったえりもの浜に、五十年という年月をかけ、森をよみがえらせた漁師たちの物語−−。(表紙カバー折り込み部分)

p2
Distrikto de Hidaka en Hokkajdo.
La urbeto Erimo situas c^e la pinto de lakabo formita c^e mergig^o de lasuda ekstremo de la Montaro Hidaka. Vico da rokoj etendig^as punktite alfora maro. Oni povas observi ekstremaj^on de la montaro.
Sur la maro apud la kabo flosas boatoj por kolekti laminariojn. Kelkedahomoj laboras sur strando por sekigi la rikoltojn. Cuneo(Tuneo)(*1) irasc^iutage al la apudmara arbaro apud strando Hjakuninhama.
Kvindek jaroj pasis jam ...
Nun kreskas juna arbaro en "Dezerto de Erimo".

[Rimarko ]
(*1)Legu personan nomon lau~ esperanta prononco. Parenteze oni montras ortografion lau~ japana nacia sistemo(Kunrei-siki).
(注)(*1)固有名詞表記:エスペラント表記(訓令式表記)。
エスペランチストに読んでもらうことを考えていますので、エスペラント式発音表記を基本としました。

2頁:
北海道日高地方。
えりも町は、日高山脈のすそ野が海にしずみ込む、そのさきっぽにあった。あたまをだした岩が、てんてんと沖までつづいている。山のさいごのすがただ。
 岬の海には、コンブとりの舟がうかんでいる。浜では、コンブをほしている人たちがいる。
 常雄さんは、海ぞいの百人浜の森に、毎日出かけていく。
 あれから五十年・・・・・・。
 えりも砂漠に、わかい森ができていた。









p4
En pasinta tempo praarbaro kovris la distrikton Hidaka.
Profunda arbaro el kverkoj kaj mongolaj kverkoj etendis sin g^is apud Hjakuninhama.
Arbaro favoris maron por havi kreskaj^ojn en la maro.
La laminario rikoltata el maro de Erimo estis trezoro.
Antau~ cent kvindek jaroj eklog^is tie kelkaj homoj,
laminario-kolektantoj.
Por pasigi tre malvarman vintron, ili hakis arbojn kaj amasigis hejtolignon c^irkau~ siaj domoj .
Ju pli multig^is homoj, des pli malmultig^is arboj iom post iom.
Neniu rimarkis, ke morto de arbaro alportos morton al maro kaj baldau~ ankau~ homoj ne povos vivi.
Ec^ unu arbo ne restis tie post nur duonjarcento.
4頁
 そのむかし、日高地方は太古の森におおわれていたという。
百人浜のそばまで、カシワやミズナラの深い森が迫っていた。
 森のめぐみは、海をそだてた。
 えりもの海でとれるコンブは、宝だった。
 いまから百五十年まえ、コンブとりの人たちがすみついた。
 寒さをしのぐために、冬になると森の木をきって、いえのまわりにまきをつみあげた。
 人がふえるごとに、森はすこしずつきえていった。
 山が死ねば、海が死に、やがては人も生きられなくなるということを、だれも気づかなかった。
 たったの半世紀で、一本の木もなくなった。

p. 7
Mug^as kaj hurlas ventego furioza.
C^i tie kolizias das^i-vento blovanta malsupren de la Montaro Hidaka kajjamase-vento blovanta de la maro. Blovegas vento ducent sepdek tagojnjare.
Sablon de Hjakuninhama skrapas ventego.
De kalvaj montetoj levig^as polvaro de bruna tero kvazau~ nuboj.
Furiozas sablos^tormo tra la vilag^o.
La log^antoj devis kovri la kapon per tuko krom okulojn dum pas^ado eksterdoma. Ilin oni nomis sablomang^antoj.
7頁
 ゴーゴーとうなりをあげて、ふきすさぶ風。
 日高山脈からふきおろす「だし風」と、海からふいてくる「やませ」がぶつかって、一年に二百七十日も風がふく。
 百人浜の砂を、風がえぐる。
 はげ山の赤土が、もうもうとまいあがる。
 砂嵐がふきあれる町。
 ほおかむりをし、目だけをだしてあるいていた人びとは、砂食い民(スナクタミ)といわれた。

p. 8
Vento portis sekan teron al la maro.
Pluvo forfluigis koton de kalva monto al la maro.
La maro brune malpura g^is la foro.
For estis ankau~ fis^oj.
Trezoraj laminarioj estis jam en koto.
"C^ion kau~zis 'la dezerto'"
"Ni devas translog^ig^i ien"
C^iuj estis preskau~ decidontaj tiel antau~ kvindek jaroj.
8頁
 風は、かわいた土を海にとばす。
 雨は、はげ山のどろ水を、海に流す。
 沖まで赤くにごった海。
 魚もよりつかない。
 宝のコンブも、どろコンブになっていた。
「なにもかも、砂漠のせいだ」
「もう、どこかへ移住するしかないべさ」
 五十年前、みんなが、そうきめかけていた。

p.11
Cuneo, 24-jara, estis fis^isto-laminariisto de la kvara generacio.
"Ni revivigu nian maron kaj hejmlokon per niaj propraj manoj! "
Finfine la log^antoj levig^is.
"Ni plantu arbojn kaj reakiru malaperintan arbaron. Certe revenos fis^oj kaj laminarioj."
Jen estis komenco de longa batalado.
11頁
 常雄さんは二十四才。四代目のコンブ漁師だった。
「おれたちの手で、海とふるさとを、よみがえらせるべ」
 とうとう、人びとはたちあがった。
「木をうえて、むかしの森をとりもどそう。きっと、魚もコンブも、もどってくる」
 ながいたたかいのはじまりだった。

p.13
Ili ebenigis la dezerton kaj semis greson. Ili kovris la teron per kankurtenoj por protekti semojn kontrau~ vento.
Ili planis verdigi dezertig^intan teron per herboj, planti arbojn kaj kreskigi arbaron.
Sed ventego de Erimo forblovis kankurtenojn kaj semojn en momento.
Karaj g^ermoj de greso baldau~ formortis.
13頁
 荒れ地をならし、牧草の種をまいた。風よけのよしずを土にかぶせた。
 砂漠になった大地に、草の緑をよみがえらせ、それから木をうえ、森をつくるのだ。
 だが、えりもの風は、あっというめによしずも種もふきとばした。
 せっかく芽をだした草もかれてしまった。

p.14〜15
“Kiel ni povus gardi semojn kontrau~ ventego?”
Cuneo pensadis c^iutage.
Kiam la maro furiozas, diss^irita marherbaro surbordig^as. Oni nomis g^in "gota"(el "gotagota"=malordo) en Erimo, c^ar g^i estas malorda kunmiksaj^o el diversaj marherboj.
Gota algluig^inta sur la teron estis g^enaj^o en strando, sed g^i fekundigis kampon.
“G^i devas esti utila! ” Cuneo kun kolegoj portis g^in al "dezerto" por kovri semojn.
Gota gardis semojn kontrau~ vento kaj g^ermantajn herbojn.
14〜15頁
「どうしたら、風から種を守れるんだ」
 常雄さんは、毎日、かんがえていた。
 海があれると、ちぎれた海草がうちあげられる。いろいろゴタゴタまじっているから、えりもでは、みんながゴタとよんでいた。
 地面にはりつくゴタは、浜ではやっかいものだが、畑のえいようになっていた。
「これだ!」
 常雄さんたちは、ゴタを荒れ地にはこび、種のうえにしきつめた。
 ゴタは、風から種を守り、めぶいた草を守った。

p.16
Longa tempo pasis. Verdo de herboj vastig^adis sur la 'dezerto'.
Leporoj kaj alau~doj ekaperis.
Sablo forblovata de vento iom komencis malpliig^i.
Tio estis la unua pas^o por krei arbaron.
Post deksep-jara penado komencig^is plantado en la 'dezerto'.
16頁
 長い時がたち、砂漠に草の緑がひろがっていった。
 ノウサギが、ヒバリがあらわれた。
 風にふきとぶ砂が、すこしだけへった。
 森づくりの一歩だった。
 十七年後、ようやく、砂漠の植林がはじまった。

p.19
 Oni plantis nigran pinon, kiu rezistas kontrau~ vento kaj toleras sekecon, ... sed g^i velkis dum semajno pro la akvoza tavolo sub sabla tero.
"Forigu la akvon fosante ec^ per niaj manoj"
Cuneo kaj liaj kolegoj pioc^is por fosi la teron. Sangaj blazoj aperis kaj
dispremig^is multe sur la manplatoj.
Ili apenau~ povis fosi dek metrojn da
kanaleto dum tuta tago.
19頁
 風につよく、かわいた土地にそだつクロマツが植えられたが ・・・・・・。一週間もしないうちにかれた。砂地の下の、水のまじった地層のせいだった。
「手でほってでも、水をぬくしかねえ」
 ツルハシをふるって、溝をほる常雄さんたちの手に、血豆ができてはつぶれた。
 一日かかって、十メートルしかすすまなかった。

p.21
 20 jaroj pasis post la komenco de verdigo.
C^iuj estis lacaj. Ankau~ Cuneo malsanig^is.
Hideo, filo de Cuneo, ne volis esti fis^isto kaj lernis en liceo de fora urbo. Tamen li revenis hejmen.
Hideo elboatis al maro. Li vidis la strandon Hjakuninhama.
Malgranda arbaro de nigraj pinoj vidig^is tie.
G^i s^ajnis esti kvazau~ oazo en vasta dezerto.
Li povis imagi, kiel oni penis planti kaj pioc^i tie.
Hideo farig^is fis^isto kaj alig^is al la kolegoj de arboplantantoj.
Ankorau~ foras la celo - reverdigo.
21頁
 森作りがはじまって二十年。
 だれもがくたびれていた。常雄さんも病気になった。
 漁師をつがないといって、遠い町の高校にいっていた息子のひでおさんが、かえってきた。
 ひでおさんは、海にでた。舟からは、百人浜がみえた。
 ちいさなクロマツの森ができていた。
 ひろい砂漠にできた、オアシスのようだった。
 苗木をうえ、ツルハシをふるう人たちのすがたが、目にうかんだ。
 ひでおさんは漁師になり、木をうえるなかまになった。
 森はまだまだ遠かった。

p.22
Sur marfundo amasig^adis sablo dum longa tempo.
Unu maljunulo murmuris sur la marbordo
 "Iam venos flosanta glacio c^i tien kaj forpurigos la marfundon".
 Li rigardadis la maron c^iutage.
Flosanta glacio atingas Erimon nur unu fojon en kelkdek jaroj. Neniu scias, kiam g^i venos.
22頁
 海の底にも、ながいあいだにつもった砂がたまっていた。
 浜辺で、ひとりのじいさんがつぶやいた。
 「いつか、流氷がおしよせてくる。海の底をそうじしてくれるぞ」
 じいさんは、毎日、海をながめていた。
 流氷が、太平洋のえりもの海までくるのは、数十年にいちど。それがいつなのか、だれにもわからない。

p.24
 En unu vintra tagig^o.
La maro klakis kaj knaris.
Cuneo kaj liaj kolegoj alkuris la marbordon.
Blankaj masoj de glacio plene kovris la maron de Erimo. Flosanta glacio venis post kvardek jaroj!
La masoj de glacio forpus^is la sablon amasig^intan sur marfundo kaj frotis rokojn en marfundo.
Tio estis la kompleta purigo, kies venon kredadis la maljunulo.
Jen aperis rokoj, kiuj estis plene kovritaj de sablo.
24頁
 ある冬の夜明け。
 海がぎしぎしと音を立てていた。
 常雄さんたちは、浜辺にかけつけた。
 えりもの海を、白い氷が埋めつくしていた。四十年ぶりにやってきた流氷だった。
 白い氷のかたまりは、海の底にたまった砂をおしながし、海の底にかくれていた岩をこすった。
 じいさんが信じていた、流氷のおおそうじだった。
 砂にうもれていた岩が、すがたをあらわした。

p.26
Sekvan jaron bone kreskintaj laminarioj, fres^nigre brilantaj, rikoltig^is.
La arbaro de la strando Hjakuninhama vastig^is iom post iom.
Mug^anta vento c^iam blovas same kiel pasintajn tagojn, sed favoraj^oj de arbaro nun enfluas en la maron.
 Fis^oj revenis, arbaro de laminarioj naskig^is.
26頁
 つぎの年、くろぐろと光る、ふとったコンブがとれた。
 やがて、百人浜の森も、すこしずつおおきくなっていった。
 ゴーゴーとふきすさぶ風は、むかしもいまもかわらないが、森のめぐみが、海にそそぐようになった。
 魚がもどり、コンブの森が生まれた。

p.29
 "Mi estas fis^isto-laminariisto, sed mi zorgadis pri la arbaro grandan parton de mia vivo. Estas ne sufic^e, ke fis^isto nur rigardu la maron.
Kiam arbaro ruinig^as, ankau~ la maro mortos. Mi komprenas tion post kvindek jaroj!"
Tio estas la vortoj, kiujn donas Cuneo al siaj filo kaj nepo.
Boato de Hideo eliras al la maro.
La nepo diras, ke li estos la sesa-generacia fis^isto-laminariisto.
29頁
「おれはコンブ漁師だが、半生は山にかけた。漁師だから、海のことだけを考えていればいいんでない。山があれると、海もあれるんだ。五十年たって、心からおもう」
 常雄さんが、息子や孫におくる言葉だ。
 ひでおさんのコンブ舟が、海にでていく。
 孫は、六代目のコンブ漁師になるといっている。


p.31
 Kverkidoj kreskas en la arbaro de nigra piceo.
Ankau~ jezo-cervoj venas tien.
Ankorau~ dau~ras la laboro de erim'-anoj fari arbaron.
Ili plantadas trans generacioj g^is la reakiro de iama arbaro, kiu kovris la teron per kverkoj kaj mongolaj kverkoj.
31頁
 クロマツの森に、カシワの子どもがそだっている。
 エゾシカも、やってくる。
 えりもの人たちの森づくりは、おわらない。
 カシワやミズナラにおおわれた、むかしの森をとりもどすまで、何代もかけて、木をうえつづける。
Postskribo

Nun en Afriko, C^inio kaj aziaj landoj,mars^as vigle la agadoj renaski verdon sur la tero. Ili celas revivigi la arbaron, kiun homoj detruadis por sia vivo. Ni, la homaro, tre rapide detruadas arbaron en la tuta mondo, kvankam ni ne rimarkas tion vivante en Japanio plena de verdaj^oj.
"Dezerto de Erimo", eble ne konata vorto al vi. La Regiono Erimo, perdinta vastan arbaron apud marbordo pro utiligado por hejtaj^o g^is la fino de Meij^i-epoko(1911), estis nomata tiel.
Tiu c^i rakonto estas vera historio, kiel la fis^istoj-laminariistoj (laminario-kolektantoj), minacataj perdi hejmlokon, revivigis arbaron per sia multjara klopodado. Tion rakontas la log^antoj-fis^istoj en c^i tiu libro. Tamen, tio estis granda verdiga entrepreno, kiun plenumis la log^antoj kaj la registaro kune. S^ajnas al ni, ke la log^antoj de Erimo instruis, kiel penega estas la klopodo reakiri naturon foje perditan.
Mi esprimas koran dankon al Sinjorino IU~ASAKI Kjooko, kiu donis al mi c^iujn gravajn materialojn, al Gesinjoroj IIDA Cuneo kaj Masako, al Sinjorino ARIOKA C^ieko kaj S-ro OGAU~A Jukija, kiuj volonte helpis min por kolekti informojn.
2003. 8.   MOTOKI Jooko(MOTOKI Yo^ko)
あとがき
 
 いま、アフリカや中国、アジアの国々で、緑をとりもどす活動が活発におこなわれています。人間が、自分たちが生きるために壊しつづけてきた森を、よみがえらせようという活動です。緑にあふれた日本にいると気づきませんが、わたしたち人間は、世界中の森をものすごいスピードで壊しつづけているのです。
 「えりも砂漠」ききなれない言葉です。開発によって、明治時代の終わりまでには、海岸ぞいの広大な森を失い、砂漠化したえりもの町は、そういわれました。
 この物語は、ふるさとをすてようとまで追いつめられたコンブ漁師たちが、長い年月をかけて森を再生してきた実話です。住民の側から描いていますが、国と住民が一体となって取り組んだ緑化大事業でした。いちど失った自然をとりかえすことが、どれだけ大変なのか、えりもの人たちが教えてくれたように思います。
 大事な資料を全部くださった岩崎京子さん、えりも町の飯田常雄さん、雅子さん、取材にご協力いただいた有岡千恵子さん、小川悠紀弥さんに、心から感謝の言葉をささげます。
2003年 8月     元木洋子