[アイヌ語・日本語―逐語訳ページ]

Kamuichikap kamui yaieyukar, “Shirokanipe ranran pishkan” Kumuy ĉikap kamuy jajejukar "sirokani pe ranran piskan." 梟(ふくろう)の神の自ら歌った謡「銀の滴(しずく)降る降るまわりに」 Dio Strigo sin prikantis, M1)M2)T1) "Arĝentgutoj ĉirkaŭ mi faladu"




アイヌ語 (La aina lingvo)
原文
アイヌ語 (La aina lingvo)
原文のアイヌ語構造を反映した書き直し文
エスペラント式ローマ字表記
日本語 (La japana Ligvo)  エスペラント (Esperanto)
Teksto de ain-lingvo
(originala)
Teksto de ain-lingvo
(reskribita por speguli la originalan ain-lingvan strukturon) - latinigo laŭ Esperanto
Laŭ vorta traduko en la japana  
“Shirokanipe ranran pishkan, konkanipe ranran pishkan.” arian rekpo chiki kane petesoro sapash aine, ainukotan enkashike chikush kor shichorpokun inkarash ko teeta wenkur tane nishpa ne, teeta nishpa tane wenkur ne kotom shiran. "Sirokani pe ran ran piskan, korokani pe ran ran piskan" ari an rekpo ĉi=ki kane pet esoro sap=as ajne, ajnu kotan enkasike ĉi=kus kor si corpok un inkar=as ko teeta ŭenkur tane nispa ne, teeta nispa tane ŭenkur ne kotom siran. 「銀の滴降る降るまわりに,金の滴降る降るまわりに.」という歌を私は歌いながら流に沿って下り,人間の村の上を通りながら下を眺めると昔の貧乏人が今お金持になっていて,昔のお金持が今の貧乏人になっている様です. "Arĝentgutoj ĉirkaŭ mi faladu, oraj gutoj ĉirkaŭ mi faladu!" - M3) Mi laŭiris en kantado laŭ la turnoj de la fluo. Mi, flugante super homvilaĝo, vidis sube de mi, homan vivon, ke riĉiĝis malriĉuloj, dume malriĉiĝis eksriĉuloj.
Atuiteksam ta ainuhekattar akshinotponkuJ1) akshinotponai euweshinot korokai. Atuj teksam ta ajnu hekattar ak sinot pon ku ak sinot pon aj euŭesinot kor okaj. 海辺に人間の子供たちがおもちゃの小弓におもちゃの小矢をもってあそんで居ります. Ludas homaj knaboj sur marbodo kun ludilo-sagoj kaj ludilo-pafarkoj. J1)
“Shirokanipe ranran pishkan, konkanipe ranran pishkan.” arian rekpo chiki kane hekachiutar enkashike chikush awa, unchorpoke ehoyuppa ene hawokai: "Sirokani pe ran ran piskan, konkani pe ran ran piskan" ari an rekpo ĉi=ki kane hekaci utar enkasike ĉi=kus aŭa, un=ĉorpoke ehojuppa ene haŭokaj: 「銀の滴降る降るまわりに金の滴降る降るまわりに.」という歌を歌いながら子供等の上を通りますと,(子供等は)私の下を走りながら云うことには, "Arĝentgutoj ĉirkaŭ mi faladu oraj gutoj ĉirkaŭ mi faladu!" - Kiam flugis mi kantante tiel super la knabetoj, ili kriis sub mi kunkurante, ĉiubuŝe.
“Pirka chikappo! kamui chikappo! Keke hetak, akash wa toan chikappo kamui chikappo tukan wa ankur, hoshkiukkur sonno rametok shino chipapa ne ruwe tapan”hawokai kane, teeta wenkur tane nishpa nep poutari, konkani ponku konkani ponai uweunupa untukan ko, konkani ponaishichorpok chikushte shienka chikushte, "Pirka ĉikappo! kamuj ĉikappo! Keke hetak, ak=as ŭa toan ĉikappo kamuj ĉikappo tukan ŭa an kur, hoski uk kur sonno rametok sino ĉipapa ne ruwe tap an" haŭokaj kane, teeta wenkur tane nispa ne p poutari, konkani pon ku konkani pon aj uŭeunupa un=tukan ko, konkani pon aj si-ĉorpok ĉi=kuste si-enka ĉi=kuste, 「美しい鳥! 神様の鳥!さあ,矢を射てあの鳥神様の鳥を射当てたものは,一ばんさきに取った者はほんとうの勇者,ほんとうの強者だぞ.」云いながら,昔貧乏人で今お金持になってる者の子供等は,金の小弓に金の小矢を番(つが)えて私を射ますと,金の小矢を私は下を通したり上を通したりしました. "Bela birdo! Dia birdo! Nu, nu, ni rapidu kapti l' birdon. Vere brava estu tiu, kiu trafus ĝin per sago, kaptus ĝin unuavice la birdeton, la dian, ja hetmano estu tiu!" M4) Kriegante tiel la filetoj de riĉuloj nunaj, aŭ iamaj malriĉuloj, pafis min celante per la oraj pafarketoj kaj sagetoj oraj. Sed mi lasis la sagetojn flugi sub mi kaj super mi.
rapokita, hekachiutar tumukeheta shine hekachi yayan ponku yayan ponai ukoani iyeutanne, rapoki ta, hekaĉi utar tumukehe ta sine hekaĉi jajan pon ku jajan pon aj ukoani ijeutanne, その中に,子供等の中に一人の子供がただの(木製の)小弓にただの小矢を持って仲間にはいっています. Tamen tiam inter la knabetoj estis unu povraspekta, kun nur simpla pafarketo kaj sagetoj simple lignaj.
chinukar chiki wenkur poho ne kotomno imi ka wano akoeraman. ĉi=nukar ĉiki ŭenkur poho ne kotomno imi ka ŭano a=koeraman. 私はそれを見ると貧乏人の子らしく,着物でもそれがわかります. Vidis mi, ke tiu estas el malriĉa familio ĉar atestas tion vestoj.
Kipnekorka shiktumorkeJ2)chiuwante ko, nishpasani nekotomno, shinnai- chikapne iyeutanne. Ki p ne korka sik-tum orke ĉi=uŭante ko, nispa sani ne kotomno, sinnaj ĉikap ne ijeutanne. けれどもその眼色をよく見ると,えらい人の子孫らしく,一人変り者になって仲間入りをしています. Tamen la okuloj montris,J2) ke li estas el noblula familio de iamo. Ja, li ŝajnis kvazaŭ birdo alispeca, unusola en la grupo.
Anihi nakka yayan ponku yayan ponai uweunu wa unramante ko, teeta wenkur tane nishpanep poutari euminare ene hawokai: Anihi nakka jajan pon ku jajan pon aj uŭeunu ŭa un=ramante ko, teeta ŭenkur tane nispa ne p poutari eumanare ene haŭokaj: 自分もただの小弓にただの小矢を番えて私をねらいますと,昔貧乏人で今お金持の子供等は大笑いをして云うには, Ankaŭ li min celis per la simpla pafarketo kaj sageto simple ligna. Sed la filoj de riĉuloj do, antaŭaj malriĉuloj, lin mokadis,
“AchikaraJ3) ta wenkur hekachitoan chikappo kamui chikappo aokaiutar akor konkaniai ka somoukJ4) ko, enepkoran wenkur hekachi kor yayanai muninchikuniai toan chikappo kamui chikappo shinoshino uk nankor wa.” "Aĉikara ta ŭenkur hekaĉi toan ĉikappo kamuj ĉikappo aokaj utar a=kor konkani aj ka somo uk ko, e=nepkor-an ŭenkur hekaĉi kor jajan aj munin ĉikuni aj toan ĉikappo kamuj ĉikappo sino sino uk nankor ŭa." 「あらおかしや貧乏の子あの鳥,神様の鳥は私たちの金の小矢でもお取りにならないものを,お前の様な貧乏な子のただの矢腐れ木の矢をあの鳥,神様の鳥がよくよく取るだろうよ.」 "Fi, ridinde J3) arogantas ci, filaĉo malriĉula! La birdeto, birdo dia, preni J4) de ni ne volontas eĉ la sagojn orajn, kiujn ni al ĝi prezentas! La sagaĉon simplan cian, la lignaĉan putran cian, ĉu ricevos la birdeto, ĉu ricevos birdo dia, kun aparta komplezemo?"
hawokai kane wenkur hekachi ukooterke ukokikkik. haŭokaj kane ŭenkur hekaĉi ukooterke ukokikkik. と云って,貧しい子を足蹴にしたりたたいたりします. kaj (la filaĉon malriĉulan) batadis kunkurante, per la manoj kaj piedoj.
Kipnekorka wenkur hekachi senne ponno ekottanu uneyoko. Ki p ne korka ŭenkur hekaĉi senne ponno ekottanu un=ejoko. けれども貧乏な子はちっとも構わず私をねらっています. Tamen tiam tiu knabo de malriĉa familio min celadis, spite ĉion.
Shirki chiki ihomakeutum chiyaikore. Sirki ĉiki ihoma keŭtum ĉi=jajkore. 私はそのさまを見ると,大層不憫に思いました. Vekis en mi simpation la kondutoj tiaj liaj.
“Shirokanipe ranran pishkan, konkanipe ranran pishkan.” "Sirokani pe ran ran piskan, konkani pe ran ran piskan." 「銀の滴降る降るまわりに,金の滴降る降るまわりに.」 "Arĝentgutoj ĉirkaŭ mi faladu, oraj gutoj ĉirkaŭ mi faladu" -
arian rekpo chiki kane moiretara kamuinish kashi chikoshikarinpa, ari an rekpo ĉi=ki kane mojretara kamuj nis kasi ĉi=kosikarimpa, という歌を歌いながらゆっくりと大空に私は輪をえがいていました. mi, kantante, ŝvebis ronde en la vasta ĉielo lante.
wenkur hekachi oatchikiri otuimaashi oatchikiri ohanke ashi,poknapapushi shikoruki yoko wa anaine unkotushura, ŭenkur hekaĉi oatĉikiri otujma-asi oatĉikiri ohanke-asi, pokna papusi sikoruki joko ŭa an ajne un=kotusura, 貧乏な子は片足を遠く立て片足を近くたてて,下唇をグッと噛みしめて,ねらっていてひょうと射放しました. La filet' de malriĉulo, sin pozante kun la kruroj spacigitaj unu post l' alia, celis min kun lipo la malsupra firmprenita per la dentoj.
tapan ponai ekshirkonna tonnatara, shirki chiki chisantekehe chiturpa wa nean ponai chieshikari tapan pon aj ek sir konna tonnatara, sirki ĉiki ĉi=santekehe ĉi=turpa ŭa nean pon aj ĉi=esikari 小さい矢は美しく飛んで私の方へ来ました,それで私は手を差しのべてその小さい矢を取りました. Fine pafis li sageton kaj mi vidis ĝin fluganta, bele treme briletanta. Mi etendis mian manon kaj mi kaptis la sageton.
shikachikachiash rapash humi chiekisarshut maukururu. si-kaĉi-kaĉi=as rap=as humi ĉi=ekisarsut-maŭkururu. クルクルまわりながら私は風をきって舞い下りました. Kun ĝi falis mi spirale turniĝante, dum l' aero forte siblis fajfe ĉe l' oreloj miaj.
Ikichiash awa, nerok hekattar uhoyuppare wenotaupun shiokotpakor unuwetushmak. Iki-ĉi=as aŭa, nerok hekattar uhojuppare ŭen ota upun si-okotpa kor un=uetusmak. すると,彼(か)の子供たちは走って砂吹雪をたてながら競争しました. Kaj ekkuris ĉiuj knaboj jen sur tero samatempe polvoleve dum kurado, impetante por min kapti.
Toitoi kata hachirash koiramno hoshkinopo wenkur hekachi unkoshirepa uneshikari. Tojtoj ka ta haĉir=as koiramno hoskino-po ŭenkur hekaĉi un=kosirepa un=esikari. 土の上に私が落ちると一緒に,一等先に貧乏な子がかけついて私を取りました. Kaj ĉe mia surteriĝo tuj la povra knab' atingis kiel la unua kaj min kaptis.
Shirki chiki, teeta wenkur tane nishpa nep poutari iyoshino hoyuppa wa arki, tuwan wenitak rewan wenitak shuipa kane wenkur hekachi ukooputuipa ukokikkik. “Shirun hekachi wenkur hekachi hoshki tashi aki kushnep eiyetushmak.” hawokai ko, wenkur hekachi unkashike kamu kamu unhonkokishma. Sirki ĉiki, teeta ŭenkur tane nispa ne p poutari ijosino hojuppa ŭa arki, tu-ŭan ŭen itak re-ŭan ŭen itak suypa kane ŭenkur hekaĉi uko-oputuypa uko-kikkik. "Sirun hekaĉi ŭenkur hekaci hoski tasi a=ki kus ne p e=i=etusmak." haŭokaj ko, ŭenkur hekaĉi un=kasike-kamu-kamu un=hon-ko-kisma. すると,昔貧乏人で今は金持になってる者の子供たちは後から走って来て二十も三十も悪口をついて貧乏な子を押したりたたいたり「にくらしい子,貧乏人の子私たちが先にしようとする事を先がけしやがって.」と云うと,貧乏な子は,私の上におおいかぶさって,自分の腹にしっかりと私を押えていました. Sed la filoj de iamaj malriĉuloj, nome filoj de riĉuloj, kure lin atingis, lin kunpuŝis, ope frapis, kun insultoj dudek kaj kun mokoj tridek, "Malaminda knabo, malriĉulidaĉo, ci kuraĝas fari, kion ni volis!" Kontraŭ la perforto la malriĉa knabo defendis min siakorpe, kovris min sub sia ventro.
Hushkotoi wano iki aine ainuutur wa soikosanu orowano hoyupu humi taknatara. Huskotoj ŭano iki ajne ajnu utur ŭa sojkosanu oroŭano hojupu humi taknatara. もがいてもがいてやっとの事,人の隙から飛び出しますと,それから,どんどんかけ出しました. Post longa baraktado ĵus apenaŭ en libero for de l' buboj, li ekkuris kun paŝbruo klaresona.
Teeta wenkur tane nishpa nep poutari shuma ari nihum ari yapkir korka wenkur hekachi senne pono ekottanuwenotaupun shiokote hoyupu aine shine ponchise chisesoikehe akoshirepa. Teeta ŭenkur tane nispa ne p poutari suma ari nihum ari japkir korka ŭenkur hekaĉi senne ponno ekottanu ŭen ota upun siokote hojupu ajne sine pon ĉise ĉise sojkehe a=kosirepa. 昔は貧乏人で今は金持の子供等が石や木片を投げつけるけれど貧乏な子はちっとも構わず砂吹雪をたてながらかけて来て一軒の小屋の表へ着きました. La filaĉoj de iamaj malriĉuloj, kiuj estas nun riĉuloj, kontraŭ li ĵetadis ŝtonojn kaj lignerojn. Spite tion kuratingis li malgrandan domon sian, polvoleve ĉe l' piedoj.
Pon hekachi rorunpurai kari unahunke kurkashike itakomare, tapne tapne nekatuhu eisoitak. Pon hekaĉi rorunpuraj kari un=ahunke kurkasike itak-omare, tapne tapne ne katuhu eisojtak. 子供は第一の窗(窓)から私を入れて,それに言葉を添え,斯々のありさまを物語りました. Li min metis en la domon tra honora la fenestro M5) kaj aldonis la klarigon pri l' afero okazinta. De l' interno de la domo venis gesinjoroj oldaj kun la manoj super brovoj.
Chiseupshor wa onneumurektekkakipo rikunruke raunruke arki wa inkarash ko, shino wenkur ikikorkaiki nishpa ipor katkemat ipor ukoturpa, Ĉise upsor ŭa onne umurek tekkakipo rik-unruke ra-unruke arki ŭa inkar=as ko, sino ŭenkur iki korkajki nispa ipor katkemat ipor ukoturpa, 家の中から老夫婦が眼の上に手をかざしながらやって来て見ると,大へんな貧乏人ではあるけれども紳士らしい淑女らしい品をそなえています, Malgraŭ la malriĉa ŝajno ĉe li kaj ŝi ja troviĝas iaj trajtoj de nobleco.
unnukar awa, ikkeu noshki komkosampa. un=nukar a ŭa, ikkeŭ noski komkosanpa. 私を見ると,腰の央をギックリ屈めて,ビックリしました. De mi surprizitaj, ili tuj ekfleksis la koksmezon.
Poroshikupkur yaikokutkor yupu kane unkoonkami. “Kamuichikap kamui pase kamui wenash shiri chiwenchisehe koshirepa shiri iyairaikere. Poro sikupkur jaj-ko-kutkor jupu kane un=koonkami. "Kamujĉikap kamuj pase kamuj ŭen=as siri ĉi=ŭen-ĉisehe kosirepa siri ijajrajkere. 老人はキチンと帯をしめ直して,私を拝し「ふくろうの神様,大神様,貧しい私たちの粗末な家へお出で下さいました事,有難う御座います. Surmetinte l' zonon nete kultis min do la oldulo "Dio strigo, dio peza, ne sufiĉus mia danko M6) kaj akcepto por afabla veno via al domaĉo nia.
Teeta anak nishpa otta yayukopishkip chine akorka tane anakne tan korachi shirun wenkur ne okayash wa, kotankoJ5) kamui pase kamui chireushire ka aeoripak kiwaneyakka tanto anak tane shirkunne kushu tanukuran pase kamui areushire wa nisatta anak ouse inau aripoka pase kamui aomante kushne.” ari okaipe ye kor tuwan onkami rewan onkami ukakushte. Teeta anak nispa ot ta jaj-ukopiski p ĉi=ne a korka tane anakne tan koraĉi sirun ŭenkur ne okay=as ŭa, kotan kor kamuj pase kamuj ĉi=reŭsire ka a=eoripak ki wa ne jakka tanto anak tane sirkunne kusu tane ukuran pase kamuj a=reŭsire wa nisatta anak ouse inaŭ ari poka pase kamuj a=omante kus ne." ari okaj pe je kor tu-ŭan onkami re-ŭan onkami ukakuste. 昔は,お金持に自分を数え入れるほどの者で御座いましたが今はもうこの様につまらない貧乏人になりまして,国の神様大神様をお泊め申すも畏れ多い事ながら今日はもう日も暮れましたから,今宵は大神様をお泊め申し上げ,明日は,ただイナウだけでも大神様をお送り申し上げましょう.」という事を申しながら何遍も何遍も礼拝を重ねました. Kvankam oni enkalkulis min en riĉularon iam, nun mi vivas tiel povre. Do mi timas vin ofendi, dion vilaĝdefendanton, J5) ĉar gastigas vin, mi povra en mizera ĉi domaĉo. Loĝu ĉe ni en ĉi nokto, dio peza, ĉar jam venas la vespero. Morgaŭ sendos ni vin, M7) do almenaŭ per inaŭo." M2) Tiel parolante li min kultis dudek fojojn, aŭ eĉ tridek,
Poroshikupmat rorunpurai chorpoketaokitarunpe soho kar wa otta unante. Poro sikupmat rorunpuraj ĉorpoke ta okitarunpe soho kar ŭa or ta un=ante. 老婦人は,東の窗(窓)の下に敷物をしいて私をそこへ置きました. kaj la sinjorino olda metis maton flordesegnan en honora loko sub la orientfenestro, la sidejo por mi, gasto,
Taporowa opittano hotkei nani etoro hawe meshrototke. Tap orowa opittano hotke i nani etoro haŭe mesrototke. それからみんな寝ると直ぐに高いびきで寝入ってしまいました. Post ilia enlitiĝo tuj aŭdiĝis jam ronkado.
Chinetopake ashurpe ututta rokash kane okayash aine shiannoshki turpaketa chirikipuniash. Ĉi=netopake asurpe utur ta rok=as kane okaj=as ajne si annoski turpake ta ci-rikipuni=as. 私は私の体の耳と耳の間に坐っていましたがやがて,ちょうど,真夜中時分に起き上りました. En silento mi sidadis inter la oreloj de surtera mia kasko. M8) Mi ekstaris en noktmezo
“Shirokanipe ranran pishkan, konkanipe ranran pishkan.” arian rekpo haukenopo chiki kane, tapan ponchise eharkisoJ6) un eshiso unJ7)terkeash humi tununitara. "Sirokani pe ran ran piskan, konkani pe ran ran piskan." ari an rekpo haŭekeno-po ĉi=ki kane, tapan pone ĉise eharkiso un esiso un terke=as humi tununitara. 「銀の滴降る降るまわりに,金の滴降る降るまわりに.」という歌を静かにうたいながらこの家の左の座へ右の座へ美しい音をたてて飛びました. kaj komencis ĉirkaŭdanci kun mallaŭta mia kanto, "Arĝentgutoj ĉirkaŭ mi faladu, oraj gutoj ĉirkaŭ mi faladu!" - Belsonoris kiam saltis M9) mi al la sidej' maldekstra J6) kaj al la sidejo dekstra J7) en malgranda tiu domo.
Shirappaash ko unpishkan ta pirkaikor kamuiikor tuihumkonna tununitara. Sirappa=as ko un=piskan ta pirka ikor kamuj ikor tuy hum konna tununitara. 私が羽ばたきをすると,私のまわりに美しい宝物,神の宝物が美しい音をたてて落ち散りました. Kaj je miaj flugilbatoj falis belaj la trezoroj, la trezoroj de la dioj, kun tre belaj tintaj sonoj kvazaŭ de metalaj M10) tuŝoj.
Irukai neko tan ponchise pirkaikor kamuiikor chieshikte. Irukay ne ko tan pon cise pirka ikor kamuj ikor ĉi=esikte. 一寸のうちに,この小さい家を,りっぱな宝物神の宝物で一ぱいにしました. Dum momento mi plenigis tiun ĉi malgrandan domon per belegaj la trezoroj, la trezoroj de la dioj.
“Shirokanipe ranran pishkan, konkanipe ranran pishkan.” arian rekpo chiki kane tapan ponchise irukai neko kani chise poro chise nechikar okere, chiseupshoro kamuiimoma chiekarkar, kamuikosonte pirkaike chitunashkarkar chiseupshoro chietomte. "Sirokani pe ran ran piskan, konkani pe ran ran piskan." ari an rekpo ĉi=ki kane tapan pon ĉise irukaj ne ko kani ĉise poro ĉise ne ĉi=kar okere, ĉise upsoro kamuj imoma ĉi=ekarkar, kamuj kosonte pirka ike ĉi=tunas-karkar ĉise upsoro ĉi=etomte. 「銀の滴降る降るまわりに,金の滴降る降るまわりに.」という歌をうたいながらこの小さい家を一寸の間にかねの家,大きな家に作りかえてしまいました,家の中は,りっぱな宝物の積場を作り,りっぱな着物の美しいのを早つくりして家の中を飾りつけました. "Arĝentgutoj ĉirkaŭ mi faladu, oraj gutoj ĉirkaŭ mi faladu!" - Kun kantado mia ŝanĝis mi la budon dum momento al metala domo, granda domo. En ĝi metis mi la pompan trezorejon, belajn vestojn silkajn por ornami tuj la ĉambron.
Nishpa horari ruwe okkashita tan porochise upshoroho chitomtekarkar, Nispa horari ruŭe okkasi ta tan poro ĉise upsproho ĉi=tomte-karkar, 富豪の家よりももっとりっぱにこの大きな家の中を飾りつけました. Ol riĉula dom' pli pompa mi ornamis ĉi domegon.
chiokere ko hushko anpe chishikopayar chihayokpeheJ8) ashurpeututa rokash kane okayash. ĉi=okere ko husko an pe ĉi=sikopayar ĉi=hayokpehe asurpe utur ta rok=as kane okaj=as. 私はそれを終るともとのままに私の冑の耳と耳の間に坐っていました. Mi fininte ĉi laboron residiĝis, kiel sidis mi antaŭe orelspace de surtera kasko J8) mia. M11)
chisekorutar chiwentarapka. Ainunishpa maukowen wa wenkur ne wa, teeta wenkur tane nishpa nep utarorke waapiye hawe akorewen shiri chinukar wa, chierampoken kushu, pashtakamui chine ruwe ka shomone korka, ainuchise chiko reushi chipirkare ruwe ne katuhu chieramante. ĉise kor utar ĉi=ŭentarapka Ajnu nispa maŭkoŭen wa ŭenkur ne wa, teeta ŭenkur tane nisa ne p utar orke ŭa a=pije haŭe a=koreŭen siri ĉi=nukar ŭa, ĉi=erampoken kusu, pasta kamuj ĉi=ne ruwe ka somo ne korka, ajnu ĉise ĉi=koreŭsi ĉi=pirkare ruwe ne katuhu ĉi=eramante. 家の人たちに夢を見せてアイヌのニシパが運が悪くて貧乏人になって昔貧乏人で今お金持になっている者たちにばかにされたりいじめられたりしてるさまを私が見て不憫に思ったので,私は身分の卑しいただの神ではないのだが,人間の家に泊って,恵んでやったのだという事を知らせました. Sonĝe la familianojn mi informis, ke hodiaŭ mi vizitis ilin kaj ĉe ili restas, kvankam mi, la dio birda, bagatela ja ne estas. Kaj mi donis la favoron por riĉigi l' familion, ĉar mi vidis kaj kompatis, ke la familio, kiu estis iam riĉa, tamen nun jam malriĉiĝis ial pro hazard' malbona, primokata per malico de l' riĉuloj fierplenaj, sed antaŭe malriĉegaj.
Taporowa ponno okayash shirpeker awa chisekor utar shine ikinne uhopunpare. Shik noyanoya inkanrokpe opittano amso kata oahuntaipa. Tap orowa ponno okaj=as sirpeker aŭa ĉise kor utar sine ikin ne uhopunpare. Sik nojanoja inkar rok pe opittano amso ka ta oahuntajpa. それが済んで少したって夜が明けますと家の人々が一しょに起きて目をこすりこすり家の中を見るとみんな床の上に腰を抜かしてしまいました. Dume pasis hor' post horo kaj tagiĝis, la domanoj ellitiĝis ja samtempe. Kiam ili ĉirkaŭvidis manfrotante la okulojn, ĉiuj falis sur la plankon en surprizo.
Poroshikupmat tuchish wenpe yayekote, poroshikupkur tu pekernupe re pekernupe yaikorapte, okai rokine, poroshikupkur chirikipuni unotta arki tuwan onkami rewan onkami ukakushte kurkashike itakomare:“Tarap hetapne mokor hetapne chiki kuni chiramu awa iyosserkere ikaran ruwe, Poro sikupmat tu ĉis ŭen pe jajekote, poro sikupkur tu peker nupe re peker nupe jajkorapte, okaj rok hine, poro sikupkur ĉi-rikipuni un=or ta arki tu-ŭan onkami re-ŭan onkami ukakuste kurkasike itak-omare: "Tarap hetap ne mokor hetap ne ĉi=ki kuni ĉi=ramu aŭa ijosserkere ikar=an ruŭe 老婦人は声を上げて泣き,老人は大粒の涙をポロポロこぼしていましたが,やがて,老人は起き上り私の処へ来て,二十も三十も礼拝を重ねて,そして云う事には,「ただの夢ただの眠りをしたのだと思ったのに,ほんとうに,こうしていただいた事. L' oldulino ja ploregis akre pro emociiĝo. De l' okuloj de l' oldulo falis larmoj per gutegoj. Baldaŭ li ekstaris, al mi venis por min riverenci. dudek fojojn, tridek fojojn, riverencis li ripete kun la vortoj "Kvankam al mi ŝajnis, ke mi havis nuran sonĝon, nur dormeton, tamen, kia difavoro ha, nin trafis efektive!
wenash shiri otuiashJ9) shiri chiwenchisehe koshirepa patek neyakka chieyairaikep, Kotankor Kamui pase kamui maukowenash ruwe chierampoken unekarkar, chikashnukarJ10) nakka shipase ike aunekarkar kiruweokai.” ari okaipe chishturano eonkami. ŭen=as siri otuj=as siri ĉi=ŭen-ĉisehe kosirepa patek ne jakka ĉi=ejajrajke p, Kotan kor kamuj pase kamuj maŭkoŭen=as ruŭe ĉi-erampoken un=ekarkar, ci=kasnukar nakka sipase ike a=un=ekarkar ki ruŭe okaj." ari okaj pe ĉis turano eonkami. つまらないつまらない,私共の粗末な家にお出で下さるだけでも有難く存じますものを国の神様,大神様,私たちの不運な事を哀れんで下さいましてお恵みのうちにも最も大きいお恵みをいただきました事.」と云う事を泣きながら申しました. Vi bonvolis nin viziti spite malriĉegon nian kaj mizeron J9) tian. Dankas vin, eĉ nur pro tio ni elkore, ho la dio vilaĝgarda, dio peza. Pro la malfeliĉo nia vi kompatis kaj donacis la plej pezan el favoroj ĉiuj viaj J10) ja al mia familio! " Tiujn vortojn diris en adoro li kun larmoj kaj en ploro.
Taporowa poroshikupkur inauni tuye pirka inau tomtekar wa unetomte. Tap oroŭa poro sikupkur inaŭ-ni tuje pirka inaŭ tomtekar ŭa un=etomte. それから,老人はイナウの木をきりりっぱなイナウを美しく作って私を飾りました. Kaj la maljunulo hakis arbon por inaŭo, kiun faris li tre bone, kiu min ornamis bele.
Poroshikupmat yaikokutkor yupu kane pon hekachi shikashuire usa nina usa wakkata sakeshuye etokooiki, irukai neko iwan shintoko rororaipa. Poro sikupmat jajkokutkor-jupu kane pon hekaci si-kasuj-re usa nina usa ŭakka-ta sake-suje etoko-ojki, irukaj ne ko iŭan sintoko ror orajpa. 老婦人は身仕度をして小さい子を手伝わせ,薪をとったり水を汲んだりして,酒を造る仕度をして,一寸の間に六つの酒樽を上座にならべました. La maljuna sinjorino nete metis ĉe si zonon kunhelpigis la knabeton por aranĝi akvon kaj brullignon por sakeon fari. En mallonga tempo oni metis ses barelojn en honora domangulo.
Orowano apehuchiJ11) kamuihuchi tura usaokai kamuiorushpe chieuweneusar.J12) Oroŭano ape-huci kamuj-huci tura usa okaj kamuj oruspe ĉi=eueneŭsar. それから私は火の老女,老女神と種々な神の話を語り合いました. Kaj mi havis ĝuan tempon en interparolo J12) kune kun Diino Fajr' la olda, J11) pri diversaj diaferoj en la dia mondo nuna.
Tutko pakno shiran ko, kamuierushuipe nepnekushu chiseupshoro sakehura epararse. Tutko pakno siran ko, kamuj e rusuj pe ne p ne kusu ĉise upsoro sake hura epararse. 二日程たつと,神様の好物ですからはや,家の中に酒の香が漂いました. Kiam pasis par' da tagoj, la odoro de sakeo, la ŝataĵo de la dioj ekŝvebiĝis en la domo.
Tata otta nea hekachi okamkino hushko amip amire wa kotanepitta okai teeta wenkur tane nishpa nep utarorkehe ashkeJ13) aukte kushu asange wakushu oshiinkarash ko ponhekachi chisepishno ahun wa sonkoye ko, teeta wenkur tane nishpa nep utarorkehe euminare: “Usainetapshui wenkurutar koohanepo nekonaan sake kar wa nekonaan marapto an wa eunahunke hawe ta an, Tata or ta nea hekaĉi okamkino husko amip a=mire ŭa kotan epitta okaj teeta ŭenkur tane nispa ne p utar orkehe aske a=ukte kusu a=sanke ŭakusu osi inkar=as ko pon hekaĉi ĉise pisno ahun ŭa sonko je ko, teeta ŭenkur tane nispa ne p utar orkehe euminare: "Usajne tap suj ŭenkur utar koohanepo nekona an sake kar ŭa nekona an marapto an ŭa e-un-ahunke haŭe ta na, そこで,あの小さい子に態と古い衣物を着せて,村中の昔貧乏人で今お金持になっている人々を招待するため使いに出してやりました.ので後見送ると,子供は家毎に入って使いの口上を述べますと昔貧乏人で今お金持になっている人々は大笑いをして「これはふしぎ,貧乏人どもがどんな酒を造ってどんな御馳走があってそのため人を招待するのだろう, Tiam oni vestis la knabeton intence per vest' malnova kaj lin sendis al iamaj malriĉuloj nun vivantaj lukse, riĉe, por inviti J13) al festeno. Sekvis mi okule la knabeton. Kiam li vizitis ĉiun domon kaj anoncis la inviton, la riĉuloj, aŭ iamaj malriĉuioj, nur ridegis kun la mokoj, "Ho, mirindas la afero, per sakeo kiaspeca kaj per kiaj bongustaĵoj malriĉuloj ja kuraĝas nin inviti siadomen?
payean wa nekona shirki ya inkarash wa aemina ro.” arihawokai kane inne topa ne uweutanne arki aine toop tuimano ouse chise nukar wa ehomatpa yashtoma wa nani hoshippap ka okai, paje=an ŭa nekona sirki ja inkar=as ŭa a=emina ro." ari haŭokaj kane inne topa ne ueutanne arki ajne toop tujmano ouse ĉise nukar ŭa ehonmatpa jastoma ŭa nani hosippa p ka okaj, 行ってどんな事があるか見物して笑ってやりましょう.」と言い合いながら大勢打ち連れてやって来て,ずーっと遠くから,ただ家を見ただけで驚いてはずかしがり,そのまま帰る者もあります, Iru ni kaj ridu moke rigardante, kiel ili priaranĝos por l' invito!" Kvankam ili venis ope en amaso kaj babile, surprizite de l' rigardo el la foro de la domo bele dum la nokt' ŝanĝita. Pro hontemo en la koro, kelkaj tuj revenis hejmen,
chisesoi pakno arki wa oahuntaipap ka okai. ĉise soj pakno arki ŭa oahuntajpa p ka okaj. 家の前まで来て腰を抜かしているのもあります. kelkaj venis ĝis domfronto, sed pro mir' ne povis stari.
Shirki chiki chisekor katkemat soine wa ainuopitta ashkehe uk wa ahupte ko, opitta no shinu kane reye kane ahup wa hepunpa ruwe oararisham. Sirki ĉiki ĉise kor katkemat sojne ŭa ajnu opitta askehe uk ŭa ahunpte ko, opittano sinu kane reje kane ahup ŭa hepunpa ruŭe oarar isam. すると,家の夫人が外へ出て人皆の手を取って家へ入れますと,みんないざり這いよって顔を上げる者もありません. Tiam la mastrino doma, sinjorino la maljuna, montris sin eksteren preni ĉies manojn por enigi ilin. Ĉiuj venis en la domon rampe sur genuoj siaj sed neniu levis kapon, por saluti la domanojn, rekte kontraŭ la vizaĝoj.
Shiranchiki chisekon nishpa chirikipuni ki charanke kakkokhaJ14) ne ouseturse Siran ĉiki ĉise kor nispa ĉi-rikipuni ki ĉaranke kakkok haŭ ne ouse turse すると,家の主人は起き上ってカッコウ鳥の様な美しい声で物を言いました. Kaj la mastro de la domo esktariĝis por saluti kaj kiarigis la aferon.
ene ene ne katuhu eisoitak:“Tapne tapne wenkur ane wa raukisamno ukopayekai ka aeaikap ruwe ne a korkapase kamui unerampokiwen, nep wenpuri chikon ruwe ka somone a kushu tankorachi aunkashnukar ki ruwene kushu, tan tewano kotanepitta shine utar ane ruwene kushu uwekatairotkeanukopayekaian ki kunine nishpa utar akoramkor shiri tapan.” ari okaipe echaranke awa nishpa utar otusanashke oresanashke ukaenoipa chisekor nishpa koyayapapu, tewano anak uwekatairotke kuni eukoitak. ene ene ne katuhu eisojtak: "Tapne tapne ŭenkur a=ne ŭa raŭkisamno ukopajekaj ka a=eajkap ruŭe ne a korka pase kamuj un=erampokiŭen, nep ŭen puri ĉi=kor ruŭe ka somo ne a kusu tan koraĉi a=un=kasnukar ki ruŭe ne kusu, tan teŭano kotan epitta sine utar a=ne ruŭe ne kusu uekatajrotke=an ukopajekaj=an ki kunine nispa utar a=koramkor siri tapan." ari okaj pe eĉaranke aŭa nispa utar otu-sanaske ore-sanaske ukaenojpa ĉise kor nispa kojajapapu, te wano anak uekatajrotke kuni eukojtak. 斯々の訳を物語り「この様に,貧乏人でへだてなく互に往来も出来なかったのだが大神様があわれんで下され,何の悪い考えも私どもは持っていませんのでしたのでこの様にお恵みをいただきましたのですから今から村中,私共は一族の者なんですから,仲善くして互に往来をしたいという事を皆様に望む次第であります.」という事を申し述べると,人々は何度も何度も手をすりあわせて家の主人に罪を謝し,これからは仲よくする事を話し合いました. Li parolis tiel klare kiel la kukol' arbare: J14) kio kaŭzis, kiu ŝuldis: kiel iris kaj rezultis - "Min povrec' ĝis nun devigis l' amikiĝon mem eviti. Tamen en ni, dio peza ne malicon ian trovis, pro kompato nin dieca, per donacoj li favoris kiel vidas vi, jen tiel. De nun, do ni ĉiuj vilaĝanoj, fratoj, idoj la samklanaj estu en amika vivo, vizitadu reciproke, jen nur kion mi deziras al sinjoroj de l' vilaĝo." Aŭskultinte la parolon la sinjoroj de l' vilaĝo pardonpetis de la mastro kun la manoj kunigitaj, ĵuris: de nun amikece bonaj restu nu ja ĉiam! -
Chiokai nakka aunkoonkami. Ĉiokaj nakka a=un=koonkami. 私もみんなに拝されました. Kaj min riverencis ĉiuj.
Taporowa ainuopitta ramuriten wa shisak tonoto ukoante. Tap orowa ajnu opitta ramuriten ŭa sisak tonoto ukoante. それが済むと,人はみな,心が柔らいで盛んな酒宴を開きました. Kaj mi vidis ĉiujn kun la koroj mildiĝintaj festenadi gaje.
Chiokai anak Kamui Huchi Chisekor KamuiJ15) NusakorJ16) Huchi tura uweneusarash kor ainupitoutar tapkar shiri rimse shirichinukar wa chieyaikiror ante kane,tutko rerko shiran ko ikuoka an, Ĉiokaj anak Kamuj-Huĉi Ĉise kor kamuj Nusa kor Huĉi tura ueneŭsar=as kor ajnu-pito utar tapkar siri rimse siri ĉi=nukar ŭa ĉi=ejajkiror-ante kane, tutko rerko siran ko iku oka an, 私は,火の神様や家の神様や御幣棚の神様と話し合いながら人間たちの舞を舞ったり躍りをしたりするさまを眺めて深く興がりました.そして二日三日たつと酒宴は終りました. Dolĉe interparolante kun la aĝa fajrdiino, la domdi' J15)M13) kaj la diino de l' altaro J16)M14) pri diversaj okazaĵoj, mi amuzis min per la rigardo al variaj homaj dancoj. Kaj nun pasis du-tri tagoj, la festeno jam finiĝis,
ainupitoutar uwekatairotke shiri chinukar wa chieramushinne, Kamui Huchi Chisekor Kamui Nusakor Huchi chietutkopak. ajnu-pito utar uŭekatajrotke siri ĉi=nukar ŭa ĉi=eramusinne, Kamuj-Huĉi Ĉise kor Kamuj Nusa kor huĉi ĉi=etutkopak. 人間たちが仲の善いありさまを見て,私は安心をして火の神,家の神御幣棚の神に別れを告げました. Kun la koro nun trankvila pro paco, amikeco plena ĉe la vilaĝanoj, mi salutis adiaŭe la diinon de la fajro, dion aĝan de la domo, kaj diinon nusa-ejan.M15)
Taporowa chiunchisehe chikohekomo. Tap oroŭa ĉi=un-ĉisehe ĉi=kohekomo. それが済むと私は自分の家へ帰りました. Kaj revenis mi al mia domo.
Unetokta chiunchisehe pirka inau pirka sake chieshikte. Un=etok ta ĉi=un-cisehe pirka inaŭ pirka sake ĉi-esikte. 私の来る前に,私の家は美しい御幣美酒が一ぱいになっていました. Antaŭ ol mi venis hejmen, mia domo estis jame plenigita per inaŭoj belaj kaj sakeo bona.
Shiran chiki hanke kamui tuima kamui chikosonkoanpa chitak wa shisak tonoto chiukoante, ikutuikata kamuiutar chikoisoitaka, ainukotan chihotanukareneshirani eneshirkii chiomommomo ko,kamuiutar unkopuntek. Siran ĉiki hanke kamuj tujma kamuj ĉi=kosonkoanpa ĉi=tak ŭa sisak tonoto ĉi=ukoante, iku tujka ta kamuj utar ĉi=koisojtak a, ajnu kotan ĉi=hotanukar ene siran i ene sirki i ĉi=omonmomo ko, kamuj utar un=kopuntek. それで近い神,遠い神に使者をたてて招待し,盛んな酒宴を張りました,席上,神様たちへ私は物語り,人間の村を訪問した時のその村の状況,その出来事を詳しく話しますと神様たちは大そう私をほめたてました. Do mi sendis informanton por inviti diojn malproksimajn kaj proksimajn al festeno grandioza. Ĉe l' festeno mi parolis al la dioj mian sperton ĉe l' vizit' al homa la vilaĝo, kia estis la situacio, kio estis tie. Post rakonto mia ĝis detalo min la dioj laŭdis ege pro faraĵoj miaj.
Kamuiutar hekompaita pirka inau tup chikore rep chikore. Kamuj utar hekompa i ta pirka inaŭ tup ĉi=kore rep ĉi=kore. 神様たちが帰る時に美しい御幣を二つやり三つやりしました. Kiam ili tuj forlasos mi al ĉiu dio donis du aŭ tri inaŭojn belajn.
Nea ainukotan orun inkarash kotane anakne ratchitara ainupitoutar opittano uwekatairotke nea nishpa kotan esapane wa okai, Nea ajnu kotan or un inkar=as ko tane anakne ratĉitara ajnu-pito utar opittano uŭekatajrotke nea nispa kotan esapane ŭa okaj, 彼のアイヌ村の方を見ると,今はもう平穏で,人間たちはみんな仲よく,彼のニシパが村に頭になっています, Nun mi vidas, ke en la vilaĝo homa ĉio estas paca, kaj la homoj ĉiuj vivas harmonie sub la ĉefo, la dommastro de la familio, iam povra.
nea hekachi tane anakne okkai pakno shikup wa, mat ka kor po ka kor, onaha ka, unuhu ka, nunuke kor okai, nea hekaĉi tane anakne okkaj pakno sikup ŭa, mat ka kor po ka kor, onaha ka, unuhu ka, nunuke kor okaj, 彼の子供は,今はもう,成人して,妻ももち子も持って父や母に孝行をしています, Ankaŭ la iama knabo nun jam estas en plenaĝo kun l' edzino kaj la ido, servas bone kiel filo al la patro kaj patrino.
rammaramma sakekarichi ko ikiratpa ta usa inau usa sake unenomi, ranma ranma sake kar-ĉi ko ikir atpa ta usa inaŭ usa sake un=enomi, 何時でも何時でも,酒を造った時は酒宴のはじめに,御幣やお酒を私に送ってよこします. Kiam ajn sakeon faras ili, ĉe l' komenco de l' festeno ili min kutimas kulti donacante kaj inaŭojn kaj sakeon.
chiokai nakka ainuutar sermakaha hempara nakka chiehorari, ainumoshir chiepunkine wa okayash.ari kamuichikap kamui isoitak. ĉiokaj nakka ajnu utar sermakaha hempara nakka ĉi=ehorari, ajnu mosir ĉi=epunkine ŭa okaj=as ari kamujĉikap kamuj isojtak. 私も人間たちの後に坐して何時でも人間の国を守護っています.と,ふくろうの神様が物語りました. Ankaŭ mi, do sidas ĉiam post la homoj vilaĝanoj, kaj gardadas homan landon.
- tiele Dio Strigo mem rakontis.
 
   
 
RIMARKOJ :

M1) pri la titolo: Dia Jukaro (kamuj-jukar) estas unu formo de aina eposo relative ne longa, en kiu la dioj parolas pri si mem. Ĝis nun oni opiniis, ke ĝi devenis de ia orakolo, kiun la dio paroligis per la buŝo de mediumo. Tamen troviĝas ankaŭ eblecoj de evoluiĝo de sonĝa informo de dio, preĝvortoj aŭ sorĉaj vortoj. Ni povas ankaŭ supozi, ke kelkaj jukaroj (eposoj) evoluiĝis de sorĉaj dancoj, ĉe kiuj rakontis la rolantoj de dioj animalaj. Ni supozas, ke ĉi tiu poemo nun prezentata estis rakontata de mediumo rolanta kun gestoj en la festo de Dio Strigo, en pasintaj tagoj.

M2) pri la titolo: Ainoj diras, ke ĉi tiu jukaro estas "Kotankor-kamuj jajejukar". Kotan-kor-kamuj (vilaĝon-garda-dio) signifas Dion Strigon. Se diri pli detale:"jaj"=si,"e"=pri ĝi, "jukar"=imiti, roli, do "Kotan-kor-kamuj jajejukar" eble signifas origine, "Dio Strigo imitas sin, rolas sin, aŭ geste montras siajn spertojn.". Oni divenas, ke pratempe en tiamaj tagoj, la mediumo rolis Dion Strigon kun masko aŭ vesto simbolanta strigon, ekz. kun ceremonia ĉapo nomata Sapaumpe, farita el ligna rabotaĵo (inaŭ) kun ligna statueto de strigo ĉe la frunto, kaj portante en mano t.n. birdan inaŭon (Ĉikap-inaŭ, ornamaĵo el ligna rabotaĵo, similigita al orelplumoj de strigo.) En tia aranĝo la mediumo aperis antaŭ homoj, dancante iris tien kaj ĉi tien en la ejo por montri per siaj gestoj, kiel li (Dio Strigo, en la rolo) fariĝis gardanto de homa vilaĝo. Samtempe, oni divenas, la mediumo kante rakontis (deklamis) per vortoj kun la gestoj dum la dancado. Tial ainoj esprimis tion per la vorto "jajejukar" - sin prezenti, sin roli, sin imiti. Kun la tempo tiuj rakontokantoj fariĝis sendependaj de la dancoj kaj gestoi, kaj nun restas kantoj kun la nomo "jukaro" (jukar=imiti). Oni nun esprimu do "Dio Strigo kantis pri si mem" aŭ "prikantis sin", sed ne "mem kantis".

T1) pri la titoio: "Dio Strigo"-n titolis ĈIRI Jukie kiel dio-birdo-dio (kamuj ĉikap kamuj), dum d-ro ĈIRI Maŝiho, ŝia frato, prezentis kiel vilaĝongarda dio (kotan-kor-kamuj).

M3) ĉe la 2a linio: Origine "Ŝirokanipe ranran piŝkan, konkanipe ranran piŝkan,". Ĉi tiuj du linioj estas refreno de la jukaro. Troviĝas tre multaj diaj jukaroj, kaj ĉiu havas sian unikan refrenon (origine: sakehe).

J1) Antaŭe oni donis pafarketon kaj sagetojn al knabeto por ludi ekstere. Li ludis per ili celante aŭ arbotrunkon aŭ birdeton, kaj tiel spertiĝis en paftekniko.
J1) 昔は男の子が少し大きくなると,小さい弓矢を作って与えます.子供はそれで樹木や鳥などを的に射て遊び,知らずしらずの中に弓矢の術に上達します.akは弓術,shinot は遊戯,ponai は小矢.

M4) ĉe la 27a linio: En Saĥaleno antaŭe, ĉiu knabo metis sur sia frunto triangulan tuketon nomatan "honĉiri", kiun forigi oni permesis al tiu, kiu sukcesis paffaligi flugantan birdon por la unua fojo. Ĉi tiu parto estas esprimo sur la bazo de tiu kutimo tradicia.
 

J2) Origine "ŝiktumorke" (=okulesprimo). Ainoj diras, ke oni povas scii homon per liaj okuloj. Oni admonas geknabojn, ne vagigi okulojn maltrankvile.
J2) 原文では"shiktumorke" (=眼つき).人の素性を知ろうと思う時は,その眼を見ると一ばんよくわかると申しまして,少しキョロキョロしたりすると叱られます.

J3) Origine "aĉikara" (=malpura).
J3) 原文では"achikara" (=汚い)

J4) Ainoj komprenas, ke birdoj aŭ bestoj deziras havi sagojn de homo kaj prenas ilin, kiam ili estas falpafitaj.
J4) 鳥やけものが人に射落されるのは,人の作った矢が欲しいので,その矢を取るのだと言います.

M5) ĉe la 131a linio: Urson, strigon, kaj ĉiujn ĉasaĵojn ainoj portas en la domon tra la fenestro ĉe honora loko de la domo, ĉar ĝi estis tradicia regula enirejo de aina domo.

M6) ĉe la 145a linio: Ainoj komprenis dian mondon kiel jene. Dioj vivas en sia mondo tute same kiel homoj. Tamen, kiam ili vizitas homan mondon, ili prenas sian unikan veston de la vestpendilo ĉe la muro kaj surmetas sur sin, ekz. Dio Urso ursan felon, Dio Salmo la haŭton de salmo. Tiam homoj trovas salmon rivere, urson monte. (Tia kompreno ŝajne venis de la antikva kutimo sin maski por roli kiel dioj ĉe la festoj.) Kiel ainoj neniam vizitas alian vilaĝon sen donacoj, ankaŭ dioj vizitas homan vilaĝon ĉiam kun donaco, t.e. la viando, kiun portas la dio. La rango de dio decidiĝas laŭ la kvanto de la viando, kiun li portas. Grasa, granda besto estas multe estimata kun la nomo de "Portanta dio". Tia dio estas vera "peza dio". Strian strigon (Bubo blakistoni) ainoj estimas nomante vilaĝo-garda dio (kotan-kor-kamuj) aŭ dia birdo (kamuj-ĉikap-kamuj), ĉar ĝi estas vere "peza dio" en la grupo de strigoj. Ainoj uzis la vorton "peza" tiel en la signifo de "granda" aŭ "altranga".

J5) ĉe la 152a linio: Origine "Kotan-kor-kamuj". Dio, kiu havas landon aŭ vilaĝon. En montoj troviĝas Dio Urso, origine "Nupri-kor-kamuj" (monto-hava dio), Dio Lupo, origine "Nupri-pa-kor-kamuj" (dio havanta orientan parton de monto). Ili okupas la unuan kaj duan rangojn de dioj. La trian rangon okupas Dio Strigo, kiu ne estas tiel sovaĝa kie Dio Urso kaj Dio Lupo, sed restas ĉiam kvieta kun fermitaj okuloj. Li malfermas la okulojn nur ĉe ia grava afero.
J5) 原文では、"kotankorkamui".国または村を持つ神.山には,"nupurikorkamui"山を持つ神(熊)と "nupuripakorkamui"山の東を持つ神(狼)などがあって,ふくろうは熊,狼の次におかれます."kotankorkamui" は山の神,山の東の神,の様に荒々しいあわて者ではありません.それでふだんは沈着いて,眼をつぶってばかりいて,よっぽど大変な事のある時でなければ眼を開かないと申します.

M7) ĉe la 157a linio: La domanoj planas Strigo-Feston. El diversaj ainaj festoj, tro famiĝis nur Urso-Festo nun, sed ankaŭ Strigo-Festo havis ne malpli gravan signifon. Ĝi estis ceremonio resendi al la ĉielo la animon de strigo, kiun oni ĉasis, kies viandon oni manĝis, kiel rakontata ĉi tie en ĉi jukaro. Pli poste oni kutimis kapti strigon viva en la monto, bredis ĝin en kaĝo por bonaj manĝaĵoj ĝis sufiĉa grasiĝo. Tiam oni mortigis ĝin, resendis la animon per grandioza ceremonio same kiel ĉe urso-festo. Tian ceremonion ainoj nomis ijomante (=ĝin irigi al monto). Ili faris ĝin ne nur por urso kaj strigo, sed ankaŭ por melo.

M8) ĉe la 171a linio: Post la forpreno de viando el la kadavro de strigo, ainoj metis ĝian kapon kun haŭto sur flormaton* sub la fenestro apud honora sidejo. Ainoj kredis, ke la animo de la strigo sidas inter ambaŭ oreloj de la surtera kasko. Troviĝas ceremonia ĉapo nomata Sapaumpe kun statueto de strigo ĉe la frunto, Ŝajnas la esprimo "inter ambau oreloj de la kasko" signifi la sidejon de la statueto sur sapaumpe, kiun eble portis la donacanto rolanta dio-strigon.
* "flormato" estas mato kun bildo de floroj.

M9) ĉe la 177a linio: Origina vorto "terke" nun signifas "salti" Sed en malnova tempo ĝi signifis sorĉan dancon de ceremonia formo. lmagu kiel la dancisto rolanta dion strigon iris dancante tien kaj ĉi tien ĉe la strigo-festo.

J6) Origine "harkiso".
J6) 原文では"harkiso".左の座.

J7) Origine "ŝiso". Centre de la domo troviĝas fajrujo. Ĉe ĝia flanko proksima al la orienta fenestro estas la honora sidejo. Rigardante de la honora sidejo, oni nomas la dekstran fajrflankon "ŝiso" aŭ la dekstra sidejo, kaj la maldekstran "harkiso" aŭ la maldekstra sidejo. Gasto de rango malpli alta ol la dommastro detenas sin sidi sur la honoran sidejon. La dekstra sidejo estas por la gemastroj. La maldekstra sidejo sekvas ĝin kaj la okcidenta flanko, proksima al la pordo estas loko de plej malalta rango.
J7) 原文では"shiso".右の座.家の央に囲炉裏があって,東側の窗(窓)のある方が上座,上座から見て右が shiso 左が harkiso.上座に坐るのは男子に限ります.お客様などで,家の主人よりも身分の卑しい人は上座につく事を遠慮します.右の座には主人夫婦がならんですわる事にきまっています.右座の次が左の座で,西側(戸口の方)の座が一ばん下座になっています.

M10) ĉe la 185a linio: Por ainoj en ŝtonepoko treege kara estis metalo, tial do la vorto "kani" (=metalo, eble de la sama fonto de japana 'kane' samsenca) estis uzata en signifo "bona supera"; do "kani ĉise" por pompa domo, "kani pinni" por grandioza frakseno (Fraxinus manshurica). Aplikante tiun ĉi principon ankaŭ pri sonoj, oni priskribas belajn sonojn kaj voĉojn laŭ sonoj de metala intertuŝiĝo.

J8) Origine "hajokpe" (=kasko). Ainoj kredis, ke la korpoj de bestoj kaj birdoj estas iliaj kaskoj por viziti homan vilaĝon. Post la mortigo restas la kasko kiel kadavro kaj la animo sidas inter la oreloj, kvankam homoj ne povas vidi ĝin.
J8) 原文では"hayokpe"(=冑).鳥でもけものでも山にいる時は,人間の目には見えないが,各々に人間の様な家があって,みんな人間と同じ姿で暮していて,人間の村へ出て来る時は冑を着けて出て来るのだと云います.そして鳥やけものの屍体は冑で本体は目には見えないけれども,屍体の耳と耳の間にいるのだと云います.

M11) ĉe la 206a linio: Tia esprimo montras la malnovan kutimon alivesti sin por danci kiel dio ĉe festoj.

J9) Origine "otuj-aŝ" el "otujpe" (=vostrom-pitulo, mallongvostulo). Oni mallaŭdas hundon kun vosto mallonga kvazaŭ detranĉita. Malgravan homon oni mokas nomante ŭenpe (=malbonulo) aŭ otujpe.
J9) 原文では"otuipe"(=尻の切れた奴).犬の尻尾の切れた様に短いのはあまり尊びません.極くつまらない人間の事を wenpe(悪い奴),otuipe(尻尾の切れた奴)と悪口をします.

J10) "ĉikaŝnukar" estas ĝojesprima vorto, kiam oni ĝuas neatenditan favoron de dio.
J10) "chikashnukar".神が大へん気に入った人間のある時,ちっとも思いがけない所へ,その人間に何か大きな幸を恵与すると,その人は ikashnukar an と云ってよろこびます.

J11) Origine "apehuĉi" (=fajro-maljunulino). La dio de fajro estas maljunulino kaj plej altranga en domo. Diversaj dioj el montoj kaj maro vizitas domon kiel gastoj de tiu diino. Kiam ili, kiel ĉi tiu strigo, venas al homa domo, la diino akceptas ilin kaj interparolas. Oni nomas ŝin ankaŭ "kamuj-huĉi" (=di-maljunulino).
J11) 原文では"apehuchi"(=火の老女).火の神様は,家の中で最も尊い神様でおばあさんにきまっています.山の神や海の神,その他種々な神々がこのふくろうの様にお客様になって,家へ来た時は,この apehuchi が主になって,お客のお相手をして話をします.ただ kamuihuchi(神老女)と云ってもいい事になっています.

J12) Origine "neusar" (=interparolo). Ankaŭ diajn jukarojn kaj rakontojn oni nomas "neusar"
J12) 原文では"neusar"(=語り合う事).種々な世間話を語り合うのも neusar.普通 kamuiyukar(神謡)や uwepeker(昔譚)の様なものを neusar と云います.

M12) = J12)

J13) Origine "aŝke a ukte". "aŝke" =mano aŭ fingro."a uk"=preni. Inviti homojn por festeno.
J13) 原文では"ashke a uk"."ashke"は指,手."a uk"は取る.なにか祝いがあるとき人を招待する事を云います.

J14) Origine "kakkokhaŭ" (=voĉo de kukolo). Ĉar la voĉo de kukolo sonas tre bele kaj klare, klaran kaj bone kompreneblan parolon oni esprimas "kvazatŭ kukolo".
J14) 原文では "kakkokhau"(=カッコウ鳥の声).カッコウ鳥の声は,美しくハッキリと耳に響きますから,ハキハキとしてみんなによくわかるように物を云う人の事を"カッコウ鳥の様"だと申します.

J15) = M13) Origine "ĉise-kor-Kamuj" (=domo-hava-dio). Dio de domo estas rigardata kiel edzo de Diino Fajro. Oni nomas lin ankaŭ "ĉise-kor-ekaŝi" (=domo-hava-mal-junulo).
J15) = M13) 原文では"chisekorkamui"(=家を持つ神).火の神が主婦で,家の神が主人の様なものです.男性で"chisekorekashi"(=家を持つおじいさん)とも申します.

J16) = M14) Origine "nusa-kor-kamuj" (=nusa-hava-dio, do dio de altaro), Ankaŭ tiu dio estas rigardata kiel ino. Tiu vorto "nusa" estas komuna vorto en la japana kaj la ainaj lingvoj. Ĝi estas papera pendaĵo en la japana, sed altaro en la aina. Tiu diino sin montras, oni diras, antaŭ homoj en la formo de serpento. Tial, kiam oni trovas serpenton apud la altaro aŭ orienta fenestro, oni diras, ke la avino de la altaro eliris pro ia afero, kaj neniam mortigas ĝin. Se iu mortigus, tiu havus dian punon, oni diras. Ankaŭ "diino nusa-eja" ĉe "M15)", signifas samon.
J16) = M14) 原文では"nusakorkamui"(=御幣棚を持つ神,老女).御幣棚の神も女性にきまっています.何か変事の場合人間にあらわれる事がありますが,その時は蛇の形をかりてあらわれると云います.それで御幣棚の近所に,または東の方の窗(窓)の近所に,蛇が出て来たりすると,「きっと御幣棚のおばあさんが用事があって外出したのだろう」と言って,決してその蛇を殺しません.殺すと罰が当りますと云います.