[Al Enhavo]

[Al japan-lingva pagxo]

2 Vulpo sin prikantis, "Touxa touxa to"

(cxironnup jajejukar "touxa touxa to")

linio

teksto de Aina lingvo

(reskribita por speguli la originalan lingvan strukturon)

traduko per esperanto

(el traduko per japana lingvo)

1

2

2

2

3

4

4

4

5

5

6

6

6

7

7

8

8

8

9

9

9

9

10

10

10

11

11

11

12

12

13

13

13

14

14

15

15

touxa touxa to

sine an to ta

armojsam un

nunipe as kusu

sap as.

suma tumu

cascas,

touxa touxa to

ni tumu cascas,

touxa touxa to

sap as kor

si etok un

inkar as a uxa

armojsam ta

humpe jan uxa

ajnu pito utar

usijukko-

turpa kane

iso etapkar

iso erimse

ica utar

irura utar

utasatasa

nispa utar

iso eonkami p

emus rujke p

armojsama

kokunnatara,

ci nukat ciki

sino ci ejajkopuntek.

"hetak ta usa

too an i

ci kosirepa

ponno poka

ci ahupkar okaj" ari

jajnu as kusu

"ononno! ononno!" ari

1 Touxa touxa to

2 Unu tagon mi eliris

2

2

3 al marbordo sercxi mangxon.

4 tra gruzejo mi kuradis, touxa touxa to,

4

4

5 tra ligneroj kuris, kuris, touxa touxa to.

5

6 Kaj mi trovis sur a plagxo, kien mi alkuros,

6

6

7 jen balenon; oni cxirkaux gxi gxojdancas

7

8 cxiu en ceremonia vesto

8

8

9 pro la marrikolto, kaj trancxante kaj portante

9

9

9

10 viandpecojn; la cxefuloj danksalutasJ1) la mardion,

10

10

11 dum akrigas iuj glavojn. Kia homamas' surborde!

11

11

12 Mi te gxojis je l' rigardo.

12

13 "Ho mi volus tuj atingi tien

13

13

14 kaj mi petu iom da viando."

14

15 Kun cxi penso

15 "Ononno! Ononno!"J2)

16

17

17

17

18

18

18

19

19

19

20

20

20

21

21

21

22

22

22

23

23

24

24

24

25

26

26

26

27

27

27

28

28

29

29

30

30

30

31

31

32

32

33

33

34

34

35

35

36

36

37

37

38

38

38

39

40

40

41

41

42

42

43

43

44

44

44

45

45

46

46

47

47

47

48

48

48

49

49

49

50

50

hotujpa as kor,

suma tumu

cxascxas,

touxa touxa to

ni tumu

cxascxas,

touxa touxa to

paje as a ine

hankeno paje as

inkar as a uxa

senne ka suj

inkar as kuni

cxi ramu a i

humpe yan ruuxe

ne kuni patek

cxi ramu a p

armojsam ta

seta utar

osoma i an uxa

poro si nupuri

cxisireanu,

ne uxa an pe

humpe ne kuni

cxi ramu ruuxe

ne rok okay.

aynu pito utar

iso erimse

iso etapkar

usa ica

usa irura

ki siri ne kuni

cxi ramu rok pe

si paskur utar

si tokpa

si cxaricxari

tonta terke

teta terke

siri ne aux okaj.

iruska keuxtum

cxi jajkore.

"toj sikimanaus

touxa touxa to

uxen sikimanaus

touxa touxa to

sarpokihura ot

touxa touxa to

sarpokimunin

touxa touxa to

ointenu

touxa touxa to

otajpenu

touxa touxa to

inkar he tap

nep tap teta

ki humi okaj."

oro uxano suj

suma tumu cxascxas,

touxa touxa to

ni tumu cxascxas,

touxa touxa to

rutteksam peka

hojupu as kor

inkar as a uxa

un etok ta

cxip an kane

sir an ki ko

cxip oske ta

aynu tun pis

uniuxente kor okaj,

"usajne tap suj

nep aehomatup

an uxa tap ne

sirki ki ja,

senne nepe ka

cxip kohokus

utar hene

okaj ruuxe he an?

hetak ta usa

nohankeno

paje as uxa

aynu oruspe

cxi nu okaj."

16 mi ekkriis,

17 Tra greuzejo mi kuradis, touxa touxa to,

17

17

18 tra ligneroj kuris, kuris, touxa touxa to.

18

18

19 Mi kuradis, proksimigxis, kaj mi trovis,

19

19

20 ke min trompis vido!

20

20

21 Kion prenis mi por balenego,

21

21

22 estis fekamas' de hundoj

22

22

23 kiuj fekas surmarborde.

23

24 Gxin mi mise prenis

24

24

25 por baleno.

26 Al mi sxajnis, ke la homoj dancas gxoje

26

26

27 pro la marrikolto, trancxas, portas la viandon,

27

27

28 sed en vero: tiuj estis la korvacxoj,

28

29 kiuj bekas, dissxutadas la fekajxon

29

30 kaj flugadas tien kaj cxi tien.

30

30

31 Do mi ekkoleris pro mi mem.

31

32 "Ha, mi malklarvida, touxa touxa to,

32

33 ha, malbonvida, touxa touxa to,

33

34 kun la vostradiko fiodora, touxa touxa to,

34

35 ul' kun putra pubo, touxa touxa to,

35

36 ul' vaks-eliganta el la pubo, touxa touxa to,

36

37 ul' akvacxodona el la pubo, touxa touxa to,

37

38 kian misobservon mi ja faris !"

38

38

39 Kaj ankorauxfoje mi ekiris.

40 Sur gruzejo mi kuradis, touxa touxa to,

40

41 sur ligneroj kuris, kuris, touxa touxa to,

41

42 Laux la plagxo mi kuradis kaj rimarkis

42

43 tie, kien mi alkuros

43

44 jen ke du personoj en boato

44

44

45 kondolecasJ3) reciproke.

45

46 "Ha, pro kia malfelicxo

46

47 ili faras tiel, cxu hazarde iu sinkis

47

47

48 kun boato renversita ?

48

48

49 Ho, mi volus tuj aliri

49

49

50 kaj auxskulti pri la vero. -"

50

51

51

52

53

53

54

54

55

55

55

56

56

56

57

57

57

58

58

59

59

59

60

60

60

61

61

62

62

63

63

64

64

65

65

66

66

67

67

68

68

68

69

70

70

71

71

72

72

72

73

73

74

74

74

75

75

76

76

77

77

78

79

79

79

80

81

82

82

83

83

84

84

84

85

85

85

jajnu as kusu

tap an hokokse

ci riknapuni,

suma tumu cxascxas,

touxa touxa to

ni tumu cxascxas,

touxa touxa to

terke as kane

paje as uxa

inkar as a uxa

cxip ne kuni

cxi ramu a p

atuj teksam ta an

sirar ne uxa,

ajnu ne kuni

cxi ramu a p

tu poro urir

ne aux okaj.

tu poro urir

tanne rekucxi

turpa yonpa.

ikicxi siri

uniuxente an

siri ne pekor

cxi nukan ruuxe

ne aux okaj.

"toj sikimanaus,

touxa touxa to

uxen sikimanaus,

touxa touxa to

sarpokihuraot,

touxa touxa to

sarpokimunin,

touxa touxa to

ointenu,

touxa touxa to

otajpenu,

touxa touxa to

inkar he tap

nep tap teta

ki humi okaj.

oro uxa no suj

suma tumu cxascxas,

touxa touxa to

ni tumu cxascxas,

touxa touxa to

terke as kane

pet turasi

paje as a uxa,

toop pena ta

menoko tun pis

utka ot ta

roski kane

ucxiskar kor okaj.

cxi nukar ciki

cxi ehomatu,

"usajne tap suj

nep uxenpe an,

nep asur ek uxa ta

ucxiskar an siri

okaj pe ne ja?

hetak ta usa

sirepa as uxa

ajnu oruspe

cxi nu okaj."

jajnu as kusu,

suma tumu cxascxas,

touxa touxa to

ni tumu cxascxas,

touxa touxa to

terke as kane

paje as uxa

inkar as a uxa

pet hontom ta

tu uraj ni

rosik kanan ko,

51 Kun cxi pens' mi kriis lauxteJ4)

51

52 "Hu-ohoho!"

53 Sur gruzejo mi kuradis, touxa touxa to,

53

54 sur ligneroj kuris, kuris, touxa touxa to.

54

55 Flugrapide mi alkuris kaj rimarkis,

55

55

56 ke mi prenis por boato rokon sur marbordo,

56

56

57 kaj por homoj la du grandajn kormoranojn,

57

57

58 kiuj etendadis kaj maletendadis

58

59 siajn longajn kolojn, do mi

59

59

60 plene miskomprenis,

60

60

61 kvazaux homoj kondolencus reciproke.

61

62 "Ha, mi malklarvida, touxa touxa to,

62

63 ha, mi malbonvida, touxa touxa to,

63

64 kun la vostradiko fiodora, touxa touxa to,

64

65 ul' kun putra pubo, touxa touxa to,

65

66 ul' vaks-eliganta el la pubo, touxa touxa to,

66

67 ul' akvacxodona el la pubo, touxa touxa to,

67

68 kian misobservon mi ja faris!"

68

68

69 Kaj ankorauxfoje

70 tra gruzejo mi kuradis, touxa touxa to,

70

71 tra ligneroj kuris, kuris, touxa touxa to,

71

72 kontraux riverfluo flugrapide,

72

72

73 kaj mi estis surprizita,

73

74 cxar mi trovis du virinojn

74

74

75 kunplorantajn en rivero ne profunda,

75

76 "Ha, pro kia malfelicxo,

76

77 aux informo katastrofa,J5)

77

78 ili kune ploras tiel?J6)

79 Ho, mi volus tuj aliri

79

79

80 kaj auxskulti veran kauxzon."

81 Kun cxi pensomi ankorauxfoje

82 sur gruzejo kuris, kuris, touxa touxa to,

82

83 sur ligneroj kuris, kuris, touxa touxa to,

83

84 flugrapide mi atingis kaj rimarkis,

84

84

85 ke du fostoj de nasejo en rivero

85

85

86

86

87

87

87

88

88

88

89

90

90

91

91

92

92

93

93

94

94

95

95

96

96

96

97

97

98

98

99

99

100

100

100

101

101

102

102

103

103

104

104

105

105

106

106

107

107

107

108

108

108

109

109

109

110

110

110

111

111

111

111

112

112

113

113

113

114

114

114

115

115

116

116

116

117

117

117

118

118

118

119

119

120

120

120

tu uraj ikuspe

cxiuxkururu ko,

tu menoko

ukohepoki

ukohetari kane

ucxiskar siri

ne kuni

cxi ramu ruuxe

ne aux okaj,

"toj sikimanaus,

touxa touxa to

uxen sikimanaus,

toux touxa to

sarpokihuraot,

touxa touxa to

sarpokimunin,

touxa touxa to

ointenu,

touxa touxa to

otajpenu,

touxa touxa to

inkar he tap

nep tap teta

ki humi okaj."

oro uxano suj

pet turasi

suma tumu cxascxas,

touxa touxa to

ni tumu cxascxas,

touxa touxa to

terke as kane

hosippa as uxa

arki as.

si etok un

inkar as a uxa,

nekon ne siri

ne nankor a,

cxi un cxisehe

nuj kohopuni

kamuj nis ka ta

rikin supuja

kuttek nis ne,

cxi nukar cxiki

homatpa as

jajnuturajnu as pakno

homatpa as,

matrimimse

cxi rikinapuni

terke as a uxa

un etunankar

hemanta an pe

ta ruj pewtanke

riknapuni

un teksam ta

citursere,

inkar as a uxa

cxi macxihi

homatu ipor

eun kane

hese hawe

taknatara:

"cxi kor nispa

nekon ne hauxe tan?"

hauxas ciki

inkar as a uxa

ne i ta tap ne

cxise uhuj

an pokor

inkar as a uxa

cxi un cxisehe

ene an i nepkor

as kane an,

ape ka isam

supuja ka isam,

orojaciki

cxi macxihi

iuta ko

rapoke ta

rera ruj uxa

tujtuje amam

murihi

rera paru siri

supuja nepkor

cxi nukan ruuxe

ne rok okaj.

86 sxanceligxas pro la fluo, kaj mi miskomprenis,

86

87 ke du inoj kune plorus,

87

87

88 turnante la vizagxojn

88

88

89 kaj supren kaj malsupren.

90 "Ha, mi malklarvida, touxa touxa to,

90

91 ha, mi malbonvida, touxa touxa to,

91

92 kun la vostradiko fiodora, touxa touxa to,

92

93 ul' kun putra pubo, touxa touxa to,

93

94 ul' vaks-eliganta el la pubo, touxa touxa to,

94

95 ul' akvacxodona el la pubo, touxa touxa to,

95

96 kian misobservon mi ja faris!"

96

96

97 Kaj denove kontrauxflue,

97

98 sur gruzejo mi kuradis, touxa touxa to,

98

99 sur ligneroj kuris, kuris, touxa touxa to,

99

100 flugrapide celis mian hejmon.

100

100

101 Mi rigardis celdirekton,

101

102 kaj mi preskaux svenis

102

103 pro konsterno, cxar ve, kial?

103

104 Mia domo, jen en flamo,

104

105 levas fumon supren

105

106 kvazaux nubo sin levanta.

106

107 Saltis mi kun krio ina;J7)

107

107

108 tiam kontraux mi alkuris iu

108

108

109 kun kriego,J8)kaj mi trovis,

109

109

110 ke edzino mia estis tiu,

110

110

111 demandanta kun mieno surprizita,

111

111

111

112 "Kio ja okazis, mia kara?"

112

113 Mi rigardis kaj konstatis,

113

113

114 ke la domo staras sen difekto,

114

114

115 ne trovigxas fajr' nek fumo,

115

116 kvankam sxajnis, ke okazis fajro.

116

116

117 Vero estis, ke edzino mia

117

117

118 forigadis milisxelon, kiam vento

118

118

119 forte blovis branon de milio,

119

120 kaj mi pensis, ke la domon regas fajro. -

120

120

121

121

121

122

122

123

123

123

124

124

124

125

125

126

126

126

127

128

128

129

129

130

130

131

131

132

132

133

133

134

134

134

135

136

nunipe as jakka

aepomuken as

kasikun suj,

peuxtanke as uxa

cxi macxihi

ehomatu kusu,

tujtuje kor an

amam ne jakka

muj turano

ejapkir uxa

isam kusu,

tanukuran anak

sajosak as,

iruska as kusu

cxiamasotki

sotki asam

cxi kojajosura.

"toj sikimanaus,

touxa touxa to

uxen sikimanaus,

touxa touxa to

sarpokihuraot,

touxa touxa to

sarpokimunin,

touxa touxa to

ointenu,

touxa touxa to

otajpenu,

touxa touxa to

inkar he tap

nep tap teta

ki humi okaj."

ari

cironnup tono jajejukar.

121 Mi neniom da mangxajxo povis trovi,

121

121

122 kvankam mi eliris sercxi mangxon,

122

123 kaj edzino mia jam forjxetis la milion

123

123

124 kun kribrilo pro surprizo, pro kriegomia,

124

124

125 do nenion povis havi ni por vespermangxo.

125

126 Pro kolero kontraux mi mem, mi min jxetis

126

126

127 sur la plankon kaj ekdormis.

128 "Ha, mi malklarvida, touxa touxa to,

128

129 ha, mi malbonvida, touxa touxa to,

129

130 kun la vostradiko fiodora, touxa touxa to,

130

131 ul' kun putra pubo, touxa touxa to,

131

132 ul' vaks-eliganta el la pubo, touxa touxa to,

132

133 ul'akvacxodona el la pubo, touxa touxa to,

133

134 kian misobservon mi ja faris!"

134

134

135 -

136 Tiele rankontis la hetmano vulpa pri si mem.

RIMARKOJ:

J1) cxe la 10a linio:

Origine: isoeonkami = danki dion por marcxasajxoj

iso = cxasajxo el la maro

eonkami = por gxi danki

Kiam baleno surbordigxas el la maro, ainaj cxefuloj en cere-

moniaj vestoj kultas mardion surborde alfrontante la maron,

kredante ke gxi estas danaco de mardio, kiu portis kaj surbor-

digis gxin por donaci al homoj.

J2) cxe la 15a linio: "Ononno." Vorto, kiun krias bonvenigantoj

al cxasantoj revenantaj kun akirajxoj.

J3) cxe la 45a linio: Origine "uniuxente".

Ceremonio, kiun oni havas, kiam homo mortis aux vundigxis

pro inundo, fajro, vulkaneksplodo kaj similaj katastrofo aux

akcidento pro urso, aux en rivero, k.a.

Tiam homoj kunigas la pintojn de lancoj aux sabroj renkonte,

kaj intersxangxas kondolencajn vortojn. Okaze de katastrofo

en iu vilagxo, venas reprezentantoj el najbaraj vilagxoj por havi

tiun ceremonion tie. Ordinare gxi okazas tiel amase, sed oni

plenumas gxin ankaux inter unu vizitanto kaj unu surferanto.

J4) cxe la 51a linio: Orgine "hokokse".

Kreo de viro por peti helpon de dio cxe "uniuxente" aux ia

akcidento. Nur viroj krias tiam "Hu-ohohoi !".

J5) cxe la 77a linio:

Orgine: asxurek = informigxo, veno de informo

asxur = informo, ordinare malbona

ek = veni

Informi vilagxanon pri malsanigxo, morto aux akcidento de vo-

jagxanto el la vilagxo, aux same informi pri tia akcidento en alia

vilagxo.

La informanton oni nomas "asxurkorkur" (=informportanto),

kiu lauxte krias "hu ohohoi !", kiam li venas apud la celata vi-

lagxo. Tiam la vilagxanoj auxdas gxin kaj venas rekonte al li

same kriante, por ricevi la informon.

J6) cxe la 78a linio: Origine: ucxisxkar =plori reciproke

Saluto inter virinoj. Plori kuntenante kapon al kapo, sxul-

tron al sxultro, aux manon en mano, kiam ili rerenkontis post

longa disigxo, aux kiam iu karulo mortis aux sin liberigis de la

granda dangxero.

J7) cxe la 107a linio:

Origine: matrimimse = virina vocxo, krio

mat = virino

rimimse =vocxo, krio

Cxe iu akcidento aux 'uniuxente' J3) viro krias 'hokokse'-on,

"hu ohohoi !" base, sed virino krias tiam en alta picxo "hoi !".

Oni diras, ke virina vocxo atingas dion pli frue, cxar gxi sonas

altapicxe kaj forte. Do, okaze de akcidento, ankaux viro kelk-

foje krias imitante virinan vocxon.

J8) cxe la 109a linio: Origine: peutanke = rimimse = krio

Tiu vorto estas pli ordinare uzata ol 'rimimse', kiu sonas

iom arkaika.

 

[Al japan-lingva pagxo]

[Al Enhavo]