[Al japana versio] [Al mia artikolo]

(Titolo per aina-lingvo)
noya (yomogi)



NOTO
1. Nigra litero estas Esperanta. Rugxa litero estas aina-lingva.
2. Rugxa kaj kursiva litero estas japana-linvga. Konvenaj vortoj ne trovigxas en aina-lingvo.
3. La montoforma-signo " ^ " signifas la longan vokalon en japana-lingvo.

Per tio oni purigas korpon.
newaanpe a=i=epiru wa a=i=epotara ruwe ne.

Oni nomas igxi tiel 'ka(si-ke) kik'.
ene iki=an hi 'ka(si-ke) kik' sekor a=ye.

S-ino KAWAKAMI Matuko (prononcu:Macuko) diris jene: "La magio, 'wakka us kamuy kosikiru', estas ke oni iru kun paciento, la avo diru pregxon per la arba ekzorcilo 'inaw' aux la herba ekzorcilo 'takusa', oni dancas kun 'inaw', por forpeli malbonan diajxon oni ekzorcas per tramalsekigxanta 'takusa' kaj tute fluigas tiujn.
Kawakami Matuko katkemat ene hawean i; "'wakka us kamuy kosikiru' sekor a=ye tusu anak, pet or ta siyeye kur a=tura wa, inaw neya takusa neya ani ekasi kamuy'oroytak kor, takusa-ehoripi, inaw-ehoripi wa, wenkamuy okewe kusu petne takusa ani kasi a=kik hine, pet or un nerok takusa opitta a=momka.'"

En la libro 'ainu sxinjoosxuu', nome la ainaj versaj rakontoj, de TIRI Yukie (prononcu:CxIRI Jukie) trovigxas rakonto pri artemizio.
Tiri Yukie nuye kampisos' aynu sin'yosyu' or ta noya oruspe an

La nuko de nigra vulpa diajxo estis trafita per artemizia sago pafita de la aina duondia heroo Okikirmuy kaj la diajxo mortis.
Okikirmuy eak noya pon ay situnpe kamuy oksutuhu osma wa ray.

En la libro oni skribas jene;
ne kampisos or ta ene a=nuye hi;

"Mi tute ne komprenas, kio estas la problemo, sed mi doloras cxion de la kapo gxis la piedoj kiel la betula sxelo brulas kaj malsxvelas.
"nekon ne humi ne nankor a, ci=kankitaye wano ci=pokisirke pakno tatkararse sikopayar. (Nekonne humi ne nankora, chikankitaye wano chipokishirke pakno tatkararse sikopayar.)

Kontraux mia supozo tiel la malgranda sago pafita de homo suferigas min.
senne ka suy aynu pito eak pon ay ene un=iyuninka kuni ci=ramu a i... (Sennekashui ainupito eak ponai ene uniyuninka kuni chiramuai)"

En alia 'kamuyyukar' la 'Okikirmuy' mortigas la leporan cxefon petolanta per artemizia sago kaj la teruran malbonan spiriton.
oya kamuyyukar or ta, Okikirmuy noya ay ani irara isepotono neya astoma nitne kamuy neya rayke ruwe ne.

En "Kayano Sigeru no aynu-go-ziten (prononcu:Kayano Sxigeru no aynu-go-jxiten)" oni skribas jene:
"Kayano Sigeru no aynu-go-ziten or ta ene kampinuye hi:

Kiam la duondiajxo Okikirmi supreniras de 'aynumosir', nome homa mondo gxis 'rikunkanto', nome aina cxielo.
"Okikurmi kamuy aynumosir wa rikunkanto orikin hi ta aynumosir epunkinere kusu nisuk wa anu p noya-imos kamuy ne ruwe ne."

En "TIRI Masiho (prononcu: CxIRI Masxiho) bunrui-ainu-go-ziten (prononcu: jxiten)", nome klasifikita aina vortaro de TIRI Masiho oni skribas jene:
"Tiri Masiho bunrui-ainu-go-ziten" or ta ene kampinuye hi:

En la urbeto Cxitose kiam oni malvarmumas, oni enmetas artemiziajn foliojn en akvon, kion oni boligas kaj enspiras la vaporon.
Sikot (Titose) or ta omkekar=an hi ta, wakka or noya a=omare wa, a=popte wa usey mawe a=seru ruwe ne.

Se oni vestas malvarmumulon per kimono, kiu sxvitas, tial resanigxas.
omkekar kur sapaha amip ka a=kamure kor, poppetaasin=an kusu, ne omke pirka ruwe ne.

Tiu ago estas nomita 'yaysumawkar', nome ke oni per si enspiras la vaporon el pot.
ene iki=an hi yaysumawkar ne sekor a=ye.

S-ino NAKAMOTO Mutuko (prononcu: Mucuko) diris jene;
Nakamoto Mutuko katkemat ene hawean i;

Kiam mi vundis al mi la manon, mia patrino kolektas artemiziajn foliojn, premas tiujn per manoj, kovras la vundon per tiuj, sur tio kovras per petazita folio kaj fiksas tion per petazita sxelo.
"ku=tekehe piro hi ta, ku=kor totto noya ham uk wa tekkotoro ani nuyanuya wa, pirihi kotukka wa korkoni ham kamure wa, korkoni kap ani sina ruwe ne."

S-ino AOKI Aiko diras jene;
Aoki Aiko katkemat ene hawean i;

Oni infuzas kaj trinkas la sekigitan artemizion, aux se infuzas kaj trinkas la radikon de tiu, stomakodoloro cxesas.
"a=satke noya neya noya sinrici neya a=popte wa a=ku kor, a=honihi arka hi pirka ruwe ne.

En Japanio oni nomas artemizion 'Oojomogi (kiku-ka)'.
noya sisam or ta Ooyomogi (kiku-ka) sekor re an.

La artemizio el Hokkajdo estas pli granda ol de la japana cxefinsulo.
samor mosir un yomogi akkari noya poro.

La 'Oojomogi' trovigxas en Hokkajdo, Sudaj Kuriloj kaj Sahxaleno.
Ooyomogi anak aynumosir (Hokkaido), yawani (Minami-tisima), Karapto (Saharin) oruspe ne.

En monto kreskas tiuj.
kim us pe ne.

La artemiziaj tigoj kaj folioj bone sekigitaj en la ombrejo estas nomita 'Gaijoo' en cxina medicino.
kuromasam ta pirkano a=satke noya anak, kanpo or ta gaiyo sekor a=ye p ne ruwe ne.

Per 'Gaijoo' oni varmigas la korpon.
gaiyoo ani a=netopake a=popkere ruwe ne.

Oni haltigas sangon per tiu.
sitetu-sayoo ka kor pe ne ruwe ne.

Kiam la stomako doloras pro malvarmeco, oni resanigas por la stomako.
a=namka wa a=honihi arka hi ta, ani a=pirkare ruwe ne.

Tiu sxirmas la korpon kontaux mikroboj.
kookinsayoo ka kor pe ne.

La artemizio enhavas esencan oleon.
noya or seiyu o ruwe ne.

La esenca oleo enhavas Cineoleon, la fonton de bonodoro Thujoneon.
seiyu or ta sineooru neya hura motoho ne tuyon neya usa okay pe an.

En printempo oni faras la rizkukon, mocxion kun artemizio aux faras mokson el artemizio.
paykar an kor, asir noya noya-sito ne a=kar ka ki, noya mogusa ne a=kar ka ki.

La mokso estas uzata por la moksoterapio, tradicie uzata en Cxinio k Japanio, nome ke oni bruletigas la mokson el folioj de artemizio proksime de preciza punkto de la hauxto por gxin varmigi.
mogusa anak, kyuu ki kor a=eywanke p ne ruwe ne.