(Titolo per aina-lingvo)
surku (torikabuto)



NOTO
1. Nigra litero estas Esperanta. Rugxa litero estas aina-lingva.
2. Rugxa kaj kursiva litero estas japana-linvga. Konvenaj vortoj ne trovigxas en aina-lingvo.
3. La montoforma-signo " ^ " signifas la longan vokalon en japana-lingvo.

Ia urso, trafita per la sago kun akonito, unue furiozas, iom post iom kvietigxas, farigxas malvigla, sxauxmas el busxo, kaj mortas.
surku us ay ani a=cotca kor, kamuy hoskino rayhocikacika, korka uwepakta kirorsak wa yaynutunnu wa, koysum tak ekupa kane, ayne ray ruwe ne.

Aino pensis, ke la akonita dio ebriigas kaptajxon kaj aina dio ekzistas en ajxo neatingebla per homa sagxo.
cikoykip surkukamuy orowa a=ihoskire kuni a=ramu.

Aino sxmiris sasan folion per iom da akonito, kaj metis gxin sur lango.
ponno ponno huttat surku a=usi wa, a=parunpe ka ta newaanpe a=anu.

Laux tio aino kompronis, cxu gxia veneno estas forta aux malforta.
ne surku yupke ya ka, ani a=eraman ruwe ne.

Aino nomas tion "surku sapke (Oni provas gxian venenon. )"
newaanpe "surku sapke"sekor a=ye.

Se oni misprenas la venenon, tuj mortas.
nenkane a=utari surkukar=an kor, nani ray=an pe ne.

S-ino SUNAZAWA Kura, ainino el la Hokkajda urbo Asahikawa, skribis jene:
Sunazawa Kura katkemat nuye hi ene oka hi:

Post kiam juna onklo kaj juna onklino iris supren laux rivero, la onklino kuris al ni malsupren kaj diras, ke la onklo estis trafita per kaptilo por urso.
"pet turasi paye=as awa, un=ekari pon unarpe hoyupu wa san. pon acapo kukan sekor itak tek hoyupu oman.

Miaj gepatroj alvenis malfrue pro peza sxargxo, tial juna onklo suferis kaj ruligxis kiel senhelpe.
hampe totto sike pase wa iorawki sirepa=as awa isirkurante, pon acapo ene wa poka yaykar i ka koerampetek, ipa kor an.

Kaj tagon post tagon oni kuracis la vundon de sago per medicina herba radiko, sed pli kaj pli li malbonfartis.
orwa kesto kesto ay pirihi mun sinrit ani kasi an=oyki yakka nani ekota wen kasuy.

Iom bonfartis, poste ree malbonfartis. En unu tago la korpo sxvelis kaj en la tago li mortis.
(Watasi no jxuudai no omoide (Rememoro on mia dekan jaron), vorkita de s-ino SUNAZAWA Kura, 1983, Miyamasxoboo, p.33-34)
ponno pirka ikeka kanna suy wen. sine an ta tumam kasi huppa okere. ne to ta mawtuy."

S-ino NAKAMOTO Mutuko, ainino el la Hokkajda urbo Cxitose, skribas jene:
"La akonito kaj la duflora anemono estas similaj kiam ili estas junaj. (La duflora anemono estas mangxebla herbo.) Sed kiam ili kreskas, oni komprenas la malsamecon.
(Upaskuma (Aina legendo), kompilita de s-ino NAKAMOTO Mucuko, klarigita de s-ro KATAYAMA Tatumine, 1999, Katayama-Gengobunka-kenkjuujxo, p.59)
Nakamoto Mutsuko katkemat ene hawean hi: "kina naa pon hi ta surku ka ohawkina ka uneno an korka kina poro hi ta katuhu usinnano an."

Printempe floras la duflora anemono.
paykar an kor ohawkina nonno hecirasa.

La koloro eatas blanka.
ne nonno retar.

Auxtune floras la akonito.
cuk an kor surku nonno hecisara.

La koloro estas purpura.
ne nonno siwnin.

Malplena estas la eno de duflora anemona tigo, sed plena estas tiu de akonita tigo.
ohawkina kuttar ne korka, surku anak somo ne.

Se oni dispremas akonitan tigon, gxi donas fian odoron. Sed duflora
anemono ne donas tian odoron.
surku kina a=yaku kor hura wen ruy korka, ohawkina somo hura wen.

La nervocxelojn perturbas la akonita venena komponanto "alkaloido de akonitina tipo".
surku motoho "Akonitin-gata Arukaroido" ne wa, ani sinkeisaibo surkukar pe ne.

Se oni mangxas akoniton, la korpo tuto paralizigxas kaj farigxas malforta, fine mortas.
surku a=e yakun, tukunne=an wa rewarewak=an ayne, ray=an ruwe ne.

Laux cxina medicine oni faras la cxinan medikamenton Busi (farita el seka radiko) el akonito.
kampoo or ta surku Busi sekor a=ye kusuri ne a=kar.

Gxi havas venenon, tial nur doktoro povas uzi gxin.
korka, surku an kusu isa patek a=eywanke somo ki yak wen ruwe ne.